Campusbezettingen dwingen toegevingen af, maar eisen zijn nog niet ingewilligd

De afgelopen dagen was het een rollercoaster. De Gentse rector dreigde om met politierepressie de bezetting te ontruimen, maar moest dat plan afblazen om toch opnieuw met de studenten te spreken. In Antwerpen trokken de huidige rector en de nieuw verkozen rector na een bestuurscollege naar de campusbezetting met een reeks toegevingen. Eerder kwam zelfs premier De Croo naar Gent om met studenten te spreken. Het collectief protest heeft duidelijk effect!

Wellicht was de bocht van de Gentse rector vooral ingegeven door de brede steun van studenten en personeelsleden voor de bezetters. Repressief optreden tegen een actie die opkomt voor mensenrechten, zou de positie van de rector in de huidige omstandigheden nog verder ondermijnen na een aanhoudend brokkenparkoers. Het zou op den duur zelfs Trumpiaans worden. Donald Trump zei eerder deze week: “Ik gooi elke student die protesteert het land uit. Er zijn veel buitenlandse studenten. Zodra ze dit horen, zullen ze zich wel gedragen.”

De campusbezettingen zijn nu al historisch. Niet alleen omwille van de actiemethode en de coördinatie op nationaal en zelfs internationaal vlak, maar ook door de ernst van de activisten en de duur van het protest. Ondertussen beginnen de eerste examens, maar toch blijven de studenten protesteren. Het geeft aan hoe vastberaden ze zijn. Ze genieten bovendien veel steun. Onmiddellijk na de dreiging om de Gentse bezetting te ontruimen, protesteerden honderden studenten. De ontmoetingen met rectoren trekken honderden aandachtige studenten die de argumenten overwegen en niet aarzelen om kritisch weerwerk te bieden. Indrukwekkend!

Aan de Antwerpse universiteit gaf de nieuw verkozen rector Herwig Leirs aan de studenten een overzicht van de banden met Israëlische universiteiten en bedrijven. Hij zei dat alle investeringen in Israëlische bedrijven zijn gestopt. Rector Herman Van Goethem feliciteerde de studenten met hun waardig protest, maar had er nadien regelmatig problemen mee toen die studenten op een waardige manier zijn argumenten bekritiseerden. Van Goethem kondigde een voorlopig moratorium aan op samenwerking met Israëlische universiteiten en zei dat de institutionele samenwerking on hold wordt gezet. Hij verklaarde dat er geen nieuwe bilaterale projecten komen met academische of publieke instanties, tenzij die aantonen dat er geen enkele band met mensenrechtenschendingen is. Lopende Europese projecten worden niet gestopt, maar kunnen voor advies aan de ethische commissie voorgelegd worden. Nieuwe Europese projecten moeten sowieso langs die ethische commissie. In Gent kondigde de rector aan strenger mensenrechtenbeleid aan, waarbij er per universiteit zal worden gekeken als lopende of nieuwe projecten moeten gestopt worden.

Foto’s van de ontmoeting met de rector aan de UAntwerpen:

(Lees verder onder de foto’s)

Het geeft aan dat de universiteitsbesturen onder druk van het protest opschuiven. Tegelijk is het duidelijk dat ze niet tegemoet komen aan de eisen van de bezetters. Zich klaar en duidelijk uitspreken tegen de genocide doen de universiteiten niet. Principieel alle samenwerkingen stopzetten evenmin. Verder is er onduidelijkheid over de criteria in het mensenrechtenbeleid.

Anderzijds kunnen de studenten en personeelsleden die protesteren enkele overwinningen claimen. Het feit dat universiteitsbesturen transparantie moeten geven, is opmerkelijk. Bovendien wordt er opgeschoven in de richting van een academische boycot. De vastberaden acties waarbij de bezetters hun standpunten sterk onderbouwden, zelf aan onderzoek deden naar de banden tussen hun universiteit en Israëlische instellingen en op een brede steun kunnen rekenen, hebben effect. De protestbeweging dwong eerder deze week ook de Waalse regering tot een aanscherping van de regelgeving rond doorvoer van wapentransporten via ons land. Eerder raakte bekend dat er de afgelopen maanden minstens 70 ton munitie en wapens op die manier langs de Luikse luchthaven was gepasseerd.

Onvermijdelijk is er op de campusbezettingen ook examenstress en een zekere vermoeidheid, terwijl de eisen nog niet ingewilligd zijn. Het protest doorzetten is echter belangrijk. Het personeel kan daar een belangrijke rol in spelen. Algemene vergaderingen later deze week zullen beslissend zijn over hoe het verder gaat met de campusbezettingen en breder met de enorme solidariteitsbeweging. Wat er ook uit die vergaderingen komt, er zijn nieuwe tradities gevestigd en solidariteitsbanden gesmeed waar niet alleen de universiteitsbesturen rekening mee moeten zullen houden.