Realiteit van de klimaatcatastrofe. Duel op leven en dood tussen kapitalisme en mensheid

Volgens de Europese Copernicusdienst was juli 2023 de warmste maand ooit gemeten op aarde. De rampzalige gevolgen hiervan waren de hele zomer voelbaar. De bosbranden die Griekenland teisterden, veroorzaakten rook die het equivalent van 80% van het grondgebied van het land bedekte.

door Constantin (Luik) uit maandblad De Linkse Socialist

Concentraties van fijne deeltjes in Alexandroúpolis waren meer dan 10 keer hoger dan de gemiddelde waarde die wordt aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)! In de Atheense voorsteden werden evacuatiebevelen uitgevaardigd. “De situatie is ongekend, de weersomstandigheden zijn extreem,” waarschuwde Yannis Artopios, woordvoerder van de plaatselijke brandweer.

Overal en de hele tijd

Ook in Italië hebben verwoestende branden gewoed. Tussen 23 juli en eind augustus bestreden Italiaanse brandweerlieden bijna 1400 branden, waarvan 650 alleen al op Sicilië. In Algerije waren er sinds begin augustus 106 branden. Het land wordt elk jaar getroffen door branden, maar het fenomeen wordt elk jaar erger, met tientallen doden tot gevolg. Frankrijk, Marokko, Libië, Turkije, Syrië: het hele Middellandse Zeegebied is getroffen, en het beperkt zich niet tot dit gebied. In de zomermaanden waren er wereldwijd niet minder dan 18.000 branden!

Overal is het hetzelfde verhaal: verschroeiende temperaturen, verstikkende lucht, veelvoudige branden. De gevolgen van de klimaatcrisis worden elk jaar tastbaarder. Wat ooit plaatselijk en geïsoleerd was, is nu wijdverspreid en gelijktijdig. En dat is nog niet alles. De Amerikaanse denktank World Resources Institute rapporteerde dat 25 landen, waar ongeveer een kwart van de mensheid woont, nu elk jaar te maken hebben met extreem hoge waterstress. Tegen 2050 zouden nog eens een miljard mensen aan dit tekort worden blootgesteld.

Laat de mensen maar sterven, maar raak niet aan de winsten…

Al te vaak wordt er met de vinger gewezen naar ‘individueel gedrag’. De realiteit van de cijfers wijst ondubbelzinnig in een heel andere richting. In België is de industriële vraag goed voor bijna 90% van de totale waterbehoefte, zoals Le Soir op 17 augustus onthulde in een artikel onder de titel “Een kwart van de wereldbevolking bedreigd door watertekorten, België bij de meest zorgwekkende landen.” Enkele weken eerder verklaarde premier Alexander De Croo dat de regering een “pauze” moest inlassen in de klimaatmaatregelen (welke trouwens?) onder het voorwendsel dat de industrie “het niet kon bijbenen.”

Hoe durft iemand zoiets zeggen op een moment dat de vooruitzichten zo rampzalig zijn? Zelfs indien de akkoorden van Parijs uit 2015 volledig worden nagekomen, wat niet het geval is, komt er nog steeds een opwarming van de aarde van minstens 1,8 graden Celsius ten opzichte van de pré-industriële temperaturen. De Croo en co zijn verslaafd aan de wetten van de markt, die het initiatief overlaten aan dezelfde private bedrijven die de afgelopen decennia hebben aangetoond dat ze geen afdoende antwoord hebben. “Telkens hetzelfde doen en steeds een andere uitkomst verwachten; is de definitie van waanzin,” aldus Einstein.

We controleren niet wat de gemeenschap niet bezit. Het is heel eenvoudig. Om te voorkomen dat TotalEnergie en co nog meer schade aanrichten,  moeten we deze bedrijven onteigenen en ze samen met de volledige energiesector onder de democratische controle en beheer van de gemeenschap plaatsen. Op die manier kunnen we zorgen voor een snelle groene transitie met herscholing van het personeel (zonder loonverlies en met betere arbeidsvoorwaarden), terwijl de energieprijzen voor de bevolking onder controle blijven. We moeten verder gaan in het betwisten van de private eigendom van de productiemiddelen en opkomen voor het beëindigen van patenten om ervoor te zorgen dat wetenschappelijk onderzoek wordt bevrijd van de wedloop naar winst, met overheidsfinanciering die in verhouding staat tot de urgentie van de situatie.

Sociale en ecologische strijd: dezelfde strijd

Het besparingsbeleid dat overal in Europa wordt gevoerd, verzwakt ons. Het aantal brandweerlieden nam tussen 2021 en 2022 het sterkst af in Frankrijk (-5.446), gevolgd door Roemenië (-4.250) en Portugal (-2.907). De grootste procentuele dalingen in dezelfde periode werden opgetekend in Slowakije (-30%), Bulgarije (-22%), Portugal (-21%) en België (-19%).

Van de pro-kapitalistische partijen (inclusief de zogenaamde groenen, die aan de macht zijn in de federale regering, het Brussels Gewest, het Waals Gewest en de Federatie Wallonië-Brussel) gaan de antwoorden niet komen. De strijd voor een leefbare planeet moet verbonden worden met die van de werkende klasse.

De oproep tot nationalisatie van de energiesector, die enkele maanden geleden tijdens de energiecrisis nog door onder meer het Waalse ABVV werd verdedigd, moet opnieuw op de agenda worden gezet. Aan deze eis moeten acties gekoppeld worden. Acties zoals van ‘Code Rood’, dat in juli een blokkade uitvoerde bij Engie, het meest vervuilende bedrijf van België, kunnen een voorbeeld zijn als ze gesteund worden door massabewegingen van jongeren en werkenden.

De volgende belangrijke datum is de nationale klimaatbetoging op 3 december.