Woensdagmiddag betoogden zo’n 1.000 studenten en personeelsleden tegen het nieuwe financieringsplan van Vandenbroucke voor het Hoger Onderwijs. Na het succes van de betoging in Brussel op 16 maart kon Antwerpen met z’n 30.000 studenten niet achterblijven. De Actief Linkse Studenten (ALS – de studentenorganisatie van LSP) speelden een prominente rol in de mobilisatie, en waren ook op de betoging zelf de sterkste politieke kracht aanwezig.
Jaren geleden voorspelden de ALS en LSP reeds dat een dergelijk besparingsplan onvermijdelijk op tafel zou komen. Het neoliberale karakter van de Bolognaverklaring, die rond de eeuwwisseling door 29 Europese onderwijsministers ondertekend werd, gaf een duidelijke richting aan het Europese project voor het hoger onderwijs. Voortaan zouden universiteiten en hoge scholen niet meer mogen redeneren vanuit de behoeften van jongeren om zich te scholen, maar vanuit strategieën om jongeren zo snel mogelijk klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Bovendien worden de onderwijsinstellingen zélf hervormd tot winstgevende “bedrijven”: onrendabele sociale diensten worden aangepakt of opgedoekt, de uitbuitingsgraad van het personeel wordt opgedreven, studiekosten stijgen…
Dit is het kader waarin we het financieringsplan van Vandenbroucke moeten plaatsen. Naar aanloop van de betoging waren alle Actief Linkse Studenten in Antwerpen druk in de weer om studenten en personeel te informeren over de concrete gevolgen van het financieringsplan. We riepen iedereen op om naar de betoging te komen, opdat we Vandenbroucke konden duidelijk maken dat een dergelijk plan niet aanvaard zal worden als basis voor een nieuw onderwijsdecreet. Telkens opnieuw, in ons materiaal en in discussies met studenten en personeel, wezen we op de noodzaak om de actie van woensdag te gebruiken als de start in Antwerpen van een veralgemeende beweging in het onderwijs om de neoliberale Bolognaverklaring te bestrijden.
De voorbije weken was het opvallend hoeveel steun we kregen onder studenten en personeel voor deze actie. De afgelopen jaren stonden we vrij geïsoleerd met onze analyse over de Bologna-akkoorden. De mooie praatjes in allerlei fancy brochures slaagden er nog in om een romantisch beeld over de hervormingen op te hangen. Maar nu het duidelijk wordt waarvoor de structuurhervormingen van de voorbije jaren werkelijk staan, de elitarisering van ons onderwijs met catastrofale gevolgen voor studenten en personeel, vergt het weinig moeite om heersende illusies te doorprikken. Toen enkele ALS-militanten vorige week in een les van Bea Cantillon, vice-rector aan de UA, een heel uur lang onze visie op onderwijs mochten verdedigen bleken heel wat studenten interesse te tonen in onze analyses. Alle brochures die de ALS’ers met zich meedroegen werden verkocht, en er zijn er nog verschillende in “bestelling”. Gedurende heel de campagne ging ons materiaal gemakkelijk van de hand, en haalden we een paar honderd euro aan steun op. Er is duidelijk een groot potentieel voor deze beweging.
De afgelopen weken verzopen we in het werk om een succes te maken van de mobilisatie. Ondanks de succesvolle opkomst onder personeel op de betoging in Brussel van 16 maart, ongeveer de helft van de aanwezigen waren personeelsleden, bestond de betoging in Antwerpen voor meer dan 90% uit studenten. Dit is echter niet te wijten aan de desinteresse onder personeel aan de Antwerpse onderwijsinstellingen, integendeel, de reacties op onze campagne onder personeel waren uitermate positief. Maar ondanks dit potentieel deden de vakbonden er uitermate weinig mee. Het probleem lag niet zozeer bij de vakbondsafgevaardigden, waarbij er velen wel bereid waren te mobiliseren, maar bij het (bewust) falen van de nationale en regionale vakbondsbureaucratie om een mobilisatieplan op te stellen. De mobilisatie werd zelfs afgeblokt tot na de betoging van 16 maart, waardoor kostbare tijd verloren gegaan is. Tot vandaag, en nu is het toch écht wel te laat, blijft het wachten op een syndicaal mobilisatiepamflet naar de betoging in Antwerpen dat vakbondsafgevaardigden zouden kunnen gebruiken om hun basis te overtuigen mee te stappen. De delegees moesten het stellen met het materiaal van VVS (Vereniging Voor Studenten) om de discussie met personeelsleden aan te gaan. Het was sympathiek van een lokale vakbondsbureaucraat om een deel van onze pamfletten te laten drukken op het kopieerapparaat van het ACOD, maar we hadden liever gezien dat hij tevens de Antwerpse vakbondsafgevaardigden in het hoger onderwijs de middelen had gegeven om te mobiliseren. Hopelijk worden de nodige lessen getrokken uit de bedroevende vakbondsmobilisatie naar de betoging in Antwerpen, en zal het Gentse personeel in het hoger onderwijs op hun vakbonden kunnen rekenen.
Ook onder studenten stond de ALS er vrijwel alleen voor om de mobilisatie te dragen. Enkel de laatste twee dagen merkten we dat VVS en enkele studentenvertegenwoordigers affiches ophingen en flyers bedeelden. De studentikoze clubs steunden het initiatief in woorden, maar hadden het te druk met gratis vaten en frieten uit te delen om stemmen te winnen voor hun presidiumverkiezingen. Wij willen natuurlijk geen afbreuk doen aan de noodzaak van studentenclubs die voor vermaak en vertier zorgen, maar verschillende onder hen nemen standpunten in tégen de erkenning van ALS als studentenvereniging en betwistten ons recht om vrij campagne te voeren onder studenten. Sommigen, waaronder VVS, trachtten zelfs te verhinderen dat de ALS kon spreken bij afloop van de betoging onder het voorwendsel dat bepaalde studentenclubs de ALS liever kwijt dan rijk zijn. In de praktijk zien we echter dat de Actief Linkse Studenten de motor zijn achter het verzet tegen de besparingen in het hoger onderwijs, en dat er zonder ons van geen betoging sprake zou zijn geweest. Dat is de werkelijke krachtsverhouding, en we hebben op het einde van de betoging dan ook een spreker opgeëist.
Bij het begin van de betoging daagde het NSV (Nationalistische Studenten Vereniging) op, de studentenvereniging van het Vlaams Belang, met een vlag en een 6-tal leden. Terwijl extreemrechts vandaag stelling inneemt voor meer patronale lastenverlagingen, het generatiepact onvoldoende vinden, de vakbonden aan banden willen leggen… proberen ze zich langs de andere kant voor te doen als de verdedigers van de belangen van arbeiders en studenten. Door mee te stappen in een betoging als deze wou het NSV zich profileren als een normale studentenvereniging, en op die manier hun fascistische ideeën naar de achtergrond duwen om steun te winnen. Natuurlijk konden we dit met ALS niet laten gebeuren. Onze ordedienst trad geweldloos op door tussen hen en de rest van de betoging post te vatten. Uiteindelijk dropen ze met de staart tussen de benen af, en kon de betoging fascistenvrij aanvatten. Het NSV is alweer een frustratie rijker, nu ze ook verveeld zitten met de beschamende interne foto’s die we publiceerden eerder deze maand.
De betoging was zeer geanimeerd en vele studenten liepen spontaan mee in de delegatie van de ALS. Met rake slogans bekritiseerden we het plan van Vandenbroucke en het neoliberale beleid van onder andere SP.a. de Actief Linkse Studenten vormden de grootste politieke delegatie in de betoging en we slaagden er ook in om vele studenten en personeelsleden ons maandblad te verkopen. Op het einde van de betoging stak ALS-verantwoordelijke Jarmo van Regemorter, zeer tegen de zin van VVS die voor onze spreker slechts ruimte zagen na een half uur andere speeches, van wal met een aanstekelijke speech die de link legde tussen de besparingen in het onderwijs, het neoliberalisme en het rotte kapitalistisch systeem. Hij sloot af met de noodzaak voor socialisme en arbeidersdemocratie en nodigde iedereen uit op onze meeting na de betoging.
Op de meeting daagden zo’n 60 studenten op die allen geïnteresseerd luisterden naar een korte inleiding door de voorzitter van ALS Antwerpen. Hij benadrukte dat alle verworvenheden er gekomen zijn door strijd van studenten en arbeiders, en dat we ze ook enkel zullen kunnen behouden wanneer we weerwerk bieden aan een burgerij die verblind door haar winsten genadeloos uithaalt naar verworven rechten. Gedurende de meeting werd een duidelijk perspectief van uitbouw van deze beweging naar voor gebracht. De regionale manifestaties moeten uitmonden in een grote nationale manifestatie tijdens het volgende academiejaar. Er werd opgeroepen om aan te sluiten bij ALS, en vele studenten gaven hun gegevens op om de discussies over onze ideeën verder te zetten en mee te werken aan de campagne.
De betoging in Antwerpen toonde aan dat er onder studenten een enorme woede bestaat over de besparingen in het onderwijs. Wanneer de vakbonden in Gent volgende maand het heft terug in handen nemen, zal ook het personeel opnieuw paraat zijn. Een dergelijke eengemaakte strijd van studenten en arbeiders is noodzakelijk willen we de strijd voor gratis en degelijk onderwijs kunnen winnen. Met veel vertrouwen zullen de Actief Linkse Studenten de mobilisatie naar de betoging van 27 april in Gent aanvatten, en we roepen iedereen op om mee te werken!