Het arrest in de Reuzegom-zaak werd op 26 mei uitgesproken. De 18 verdachten kregen elk een boete tot 400 euro en een werkstraf van 200 tot 300 uur. Ze zullen geen strafblad hebben. Het arrest toont de arrogantie van de heersende klasse, de staat en het rechtssysteem. De woede over de uitspraak was erg groot. Het werd algemeen gezien als een voorbeeld van klassenjustitie met een extra racistisch element. Wat zou de straf geweest zijn indien het om jongeren uit Molenbeek ging en niet uit de Vlaamse high society? De zonen van advocaten, magistraten en ondernemers konden gebruik maken van enorme financiële middelen en netwerken om te profiteren van de beste advocaten. Uiteindelijk gingen ze in de praktijk vrijuit.
door Constantin (Luik)
Moord
De feiten waren nochtans bijzonder ernstig. In 2018 werd Sanda Dia, een jonge student uit Antwerpen, zoon van een arbeider van Mauritaanse afkomst, gemarteld en vervolgens vermoord door leden van de elitaire studentenkring Reuzegom aan de KULeuven, als onderdeel van een doopactiviteit. Naast het uitschelden, intimideren, besproeien met ijskoud water en urine, dwongen de folteraars hem om een waanzinnige hoeveelheid alcohol te drinken, zonder hem te laten hydrateren, in het bijzonder door de kraan in zijn kamer dicht te tapen. Vervolgens dwongen ze hem om dierenvoer, een muis in een blender, levende vis en visolie in te slikken. Daarna stopten ze hem urenlang in een put met ijskoud water. Dit alles duurde dagen.
Op de avond van 5 december besloten ze om hem naar het ziekenhuis te brengen. Sanda’s lichaamstemperatuur was 10° lager dan normaal. Na een hartstilstand en een verblijf op de intensive care stierf Sanda Dia op 7 december aan een overdosis natrium. Ondertussen waren de Reuzegommers bezig met alle bewijsmateriaal op te kuisen. Achter de schermen werd dit georganiseerd door een voormalige voorzitter van Reuzegom die vandaag als parlementair medewerker voor N-VA werkt.
Dubbele standaarden
De minachting van het Hof van Beroep in Antwerpen doet denken aan de moord op de kleine Mawda, een 2-jarig migrantenmeisje dat in 2018 werd gedood door geweervuur van de politie. De geüniformeerde moordenaar had geschoten op een busje met vluchtende migranten die niemands leven bedreigden. De politieagent kwam er vanaf met een voorwaardelijke gevangenisstraf van een jaar en een boete van 400 euro, terwijl de bestuurder van het busje werd veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf…
Er was ook de dood van de 19-jarige Adil, die in 2020 om het leven kwam nadat hij met geweld was aangereden door een combi. De zaak wordt nog steeds onderzocht, maar uit een onderzoek van Amnesty International bleek dat de helft van de politieagenten die deelnamen aan het onderzoek toegaf dat er sprake was van een systematisch probleem van etnische profilering en “dubieuze praktijken” bij de politie.
In een minder dramatische maar even symptomatische zaak werd Jeff Hoeyberghs uiteindelijk grotendeels vrijgesproken voor zijn seksistische opmerkingen op een lezing van de extreemrechtse studentengroep KVHV aan de Universiteit Gent. De rechter oordeelde dat het publiekelijk verklaren dat “vrouwen de privileges van mannelijke bescherming en geld willen, maar niet langer hun benen willen openen” of “dat je een vrouw niet als gelijke kunt behandelen zonder haar slaaf te worden” onderdeel zijn van de vrije meningsuiting en geen haatzaaiende uitspraken zijn.
Tijdens het sociaal conflict bij Delhaize braken deurwaarders en politie-agenten piketten op. Er werden dwangsommen van 1000 euro opgelegd. Deurwaarders gingen naar de huizen van vakbondsleden om hen een straatverbod op te leggen. Een waterkanon werd buiten een verzoeningsvergadering geplaatst. Vakbondsleden werden geboeid afgevoerd. Een rechter overschreed zijn territoriale bevoegdheid door acties in het hele land te verbieden. Een andere vond het recht om handel te voeren belangrijker dan het stakingsrecht. De politie hield “preventief” auto’s van vakbondsleden tegen zodat de inzittenden geen actie konden voeren. Ondertussen bereidt de federale regering (met sociaaldemocraten en groenen) de wet-Van Quickenborne voor waarmee het mogelijk wordt om een betogingsverbod op te leggen. Je kan veroordeeld worden als je een vuurtje stookt aan een piket of als je een ei naar een gevel gooit. Nog voor de invoering van deze wet werd ABVV-voorzitter Bodson in 2021 samen met anderen veroordeeld tot twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf wegens deelname aan een collectieve actie.
Ons beschermt ons
Dit alles is niet het resultaat van omstandigheden, maar van een systeem. In tegenstelling tot wat ze ons willen doen geloven, is het rechtssysteem verre van neutraal. Het maakt deel uit van een staatsapparaat dat gebaseerd is op het veiligstellen van de belangen van de heersende klasse. Zelfs als dat betekent dat seksisme, racisme en alle andere vormen van onderdrukking worden geminimaliseerd of zelfs gerechtvaardigd. Fundamenteel stigmatiseert en straft het de onderdrukten en beschermt het de uitbuiters.
De bijzonder vernederende en gevaarlijke rituelen van de studentenkring Reuzegom helpen deze dynamiek in stand te houden: het is een opleiding van het toekomstige establishment om hard te zijn tegenover ondergeschikten, om dwang, vernedering, geweld en discriminatie als methode te hanteren. Het is een leerschool voor machtsmisbruik, ontworpen om de studenten van de elite voor te bereiden om hun rol zonder scrupules uit te oefenen binnen de instellingen van het kapitalisme, in staatsstructuren of in bedrijven.
De verantwoordelijken voor de dood van Sanda Dia en anderen uit die kringen zien sociale bloedbaden als slechts een kwestie van statistiek. Gevoeligheid tonen, zou een teken van zwakte zijn. Dit zijn de mensen die werknemers tot het uiterste drijven, zoals we zagen bij France Telecom (nu Orange) waar er in 2008-09 maar liefst 35 werknemers zelfmoord pleegden als gevolg van de werkdruk. Tijdens het proces tegen de managers van het bedrijf werd verwezen naar een incident bij Volkswagen in België. Een werknemer had op een werklijn een geweer boven gehaald en zichzelf voor de ogen van zijn collega’s doodgeschoten. “Zelfmoord op het werk, is een signaal. Maar bij Volkswagen koos de directie ervoor om de vloer zo snel mogelijk te laten schoonmaken en de band terug op te starten.” De verantwoordelijken voor dergelijke tragedies hoeven zich geen zorgen te maken.
Om tot gerechtigheid te komen, is er een krachtsverhouding nodig door middel van niet aflatende sociale strijd. De politieagent die verantwoordelijk was voor de dood van George Floyd in de Verenigde Staten, Derek Chauvin, werd uiteindelijk veroordeeld tot 22 jaar gevangenisstraf. Zonder Black Lives Matter, de grootste sociale beweging in de Amerikaanse geschiedenis, was dit nooit gebeurd. Dit is het soort druk dat nodig is.
We verwelkomen de mobilisaties die tot nu toe plaatsvonden. Het mag niet bij eenmalig spontaan protest blijven. Ons protest staat sterker als het gestructureerd en verbreed wordt, onder meer in eenheid met de strijd van het personeel van Delhaize, vakbondsleden, slachtoffers van racisme en seksisme … Dit zal Sanda Dia helaas niet terug brengen, maar we kunnen tenminste opkomen voor gerechtigheid. We kunnen ons organiseren voor een samenleving waarin discriminatie, racisme, seksisme, LGBTQIA+fobie en klassenuitbuiting niet langer aanwezig zijn en dus geen geweld, onrecht en dood veroorzaken.
De kapitalistische staat, een instrument van overheersing
De staat heeft niet altijd bestaan. Er was een tijd dat er geen staat was, en de staat ontstond pas toen de mensheid een permanent geërfd overschot kreeg.
Dit gaf aanleiding tot de verdeling van de maatschappij in verschillende sociale klassen, de onderdrukking van vrouwen en het bestaan van een specifiek gewapend orgaan om de heerschappij van de uitbuitende minderheid over de uitgebuite meerderheid te garanderen. We hebben het over de neolithische revolutie, ruwweg 10.000 jaar geleden. Maar voordat de eerste vormen van uitbuiting van de ene mens door de andere ontstonden, beleefde de mensheid meer dan 100.000 jaar collectieve organisatie zonder staat.
De staat is een machine die ontworpen is om de overheersing van de ene sociale klasse over de andere te handhaven. De vorm ervan is in de loop der tijd veranderd als gevolg van sociale strijd, maar vandaag is het in wezen niets meer dan een instrument dat de eigenaren van het kapitaal, een kleine minderheid van de bevolking, helpt om de arbeiders, die enkel kunnen leven door hun arbeidskracht te verkopen, uit te buiten en aan hun genade over te leveren.
Het doel van onze sociale strijd moet zijn om deze machine volledig te slopen en te vervangen door een arbeidersdemocratie die ervoor zorgt dat de maatschappelijk geproduceerde rijkdom wordt gebruikt voor het welzijn van iedereen en die deze stand van zaken zal beschermen met dezelfde energie die nodig was om de kapitalistische staat te vernietigen. Dit opent het vooruitzicht op een wereld die volledig vrij is van uitbuiting en onderdrukking, waarin ook de democratische arbeidersstaat uiteindelijk kan afsterven. We sluiten dan terug aan bij het begin van de mensheid, met een wereld gebaseerd op samenwerking in plaats van concurrentie.
Leestip: ‘Staat en revolutie’ door Lenin.