Het nieuwe Antwerpse stadsbestuur heeft een eerste maatregel klaar om extra inkomsten te verwerven. Die middelen worden niet gezocht bij de grote bedrijven die miljardenwinsten maken in de havenzone. Evenmin wordt opgetreden tegen huisjesmelkers en andere vastgoedontwikkelaars. Neen, mensen die have en goed achterlieten om naar hier te komen, zullen betalen. Schepen Homans (N-VA) had het over een ‘kleine bijdrage’ in de vorm van een retributie van 250 euro voor wie zich aan het vreemdelingenloket voor het eerst inschrijft.
Uiteraard is het doel van deze maatregel om het aantal buitenlanders dat zich in Antwerpen vestigt te verminderen. Het is immers de enige verrichting aan een loket – waar je in Antwerpen geen islamitische VB-stemmende homo met regenboog T-shirt zult vinden – waarvoor een dergelijk hoge bijdrage wordt gevraagd. De partij die werkgeversfederatie VOKA als haar baas beschouwt, zal er niet aan denken om gelijkaardige maatregelen te nemen voor bedrijven die zich in Antwerpen willen vestigen.
Het gaat om een maatregel die gemakkelijk 10.000 mensen kan treffen. Vorig jaar schreven zich 11.000 buitenlanders in Antwerpen in. Zij betaalden elk 17 euro maar zouden voortaan 250 euro moeten betalen. Liesbeth Homans verklaarde dat die bijdrage van 250 euro “geen ontradingsbeleid” vormt. Ze had het ook over een “kleine bijdrage”. In de wereld waarin mevrouw Homans leeft, is 250 euro misschien een klein bedrag maar in de wereld van de doorsnee bevolking is dat een flinke hap uit het budget. Een gezin met twee kinderen dat zich in Antwerpen wil vestigen, zou 1.000 euro moeten betalen om toegelaten te kunnen worden.
In diverse interviews – er zijn er iedere dag wel een aantal – verklaarde De Wever meermaals dat hij zich als conservatief afzet tegen de Verlichting. Blijkbaar wil hij inderdaad terug naar het Middeleeuwse stelsel waarbij iedere stad tol kon heffen op wie het grondgebied wilde betreden. Terwijl de N-VA het heeft over meer Europese eenmaking sluit het tegelijk de grenzen rond een naar Europese normen niet eens zo grote stad.
Het is opvallend dat deze toch wel erg drastische belastingverhoging wordt opgelegd door een bestuur dat bestaat uit partijen die beweren op te komen voor een verlaging van de belastingdruk. De maatregel wordt gesteund door N-VA, CD&V en Open VLD, maar moet wel nog door de gemeenteraad. Zoals steeds voert het N-VA-bestuur de discussie liever in de media waarna de gemeenteraad nog slechts een formaliteit is.
Volgens de N-VA is de hoge bijdrage slechts een fractie van de gemiddelde kost voor de afhandeling van een dossier. Dat zou 330 euro bedragen. Er wordt ook gewezen op belastingen in andere landen, in Nederland zouden er gemeenten zijn waar tot 950 euro per persoon wordt gevraagd. Een toch wel vreemde wending: een liberale partij als N-VA die plots gemeenten met de hoogste belastingen als vergelijkingspunt gebruikt.
Met dergelijke maatregelen wordt de openbare dienstverlening steeds meer geïndividualiseerd. De verantwoordelijkheid voor collectieve fenomenen als migratie wordt bij de individuele migranten gelegd die er meteen een zware tol voor moeten betalen. Bovendien maakt dit deel uit van het beleid om zoveel mogelijk overheidstaken af te bouwen. De N-VA wil besparen op het stadspersoneel en de stadsdiensten. Het begint dan maar met de zwakste groepen eerst aan te pakken. Daartoe worden zelfs de mensonterende toestanden die vandaag aan het vreemdelingenloket bestaan ingeroepen. “Een deel van de extra middelen zal gebruikt worden om daar iets aan te doen”, stelde Homans. Wellicht rekent de N-VA er ook op dat de afname van het aantal vreemdelingen – velen zullen zich liever ergens vestigen waar het goedkoper kan – de druk op het vreemdelingenloket sowieso zal verlichten. De kracht van de verandering bestaat uit een verschuiving van de problemen en een repressief belastingbeleid.
De afbouw van de openbare dienstverlening wordt ingezet met een aanval op de zwaksten in de samenleving. Maar het zal daar niet bij blijven. Het is een opstapje naar een bredere en algemene afbouw van alle openbare dienstverlening.