Waar premier Van Rompuy zich enkele weken geleden nog sterk maakte dat een akkoord over een (beperkte) regularisatie van mensen-zonder-papieren nog voor Pasen mogelijk was, is er nu een politieke consensus dat dit niet het geval is. Meer dan een jaar na de aankondiging dat er een beperkte regularisatie zou komen, blijft het voor vele gezinnen en mensen-zonder-papieren bang afwachten. Turtelboom komt nu met een nog beperkter initiatief dat amper een doekje voor het bloeden kan worden genoemd.
Op 18 maart 2008 werd een nieuwe regering gevormd met een regeerakkoord waarin werd aangekondigd dat er een beperkte regularisatie zou komen op basis van een aantal criteria. Wij eisen een algemene regularisatie aangezien wij niet de keuze willen maken van wie wel en wie niet mag blijven. Een regularisatie op zich zal bovendien niet volstaan om het vluchtelingenprobleem zelf aan te pakken, daarvoor zal er wereldwijd nood zijn aan een breuk met het kapitalistische uitbuitingssysteem waar enkel de winst telt.
Maar veel mensen-zonder-papieren kregen al enige hoop toen het regeerakkoord werd gesloten. Een jaar later stelt zowat iedereen die met mensen-zonder-papieren te maken krijgt (advocaten, kerken, universiteiten waar acties plaatsvinden,…) dat de hoop wegtrekt om plaats te maken voor wanhoop. De advocaten begonnen een procedure tegen de minister omdat ze het zelf niet meer uitgelegd krijgen. De religies en levensbeschouwingen kwamen naar buiten met een standpunt tegen het asielbeleid en de rectoren van de universiteiten volgden niet veel later.
Open VLD wil geen regularisatie, de partij is bang van mogelijke tegenreacties van LDD en VB. Om een regularisatie tegen te houden, wordt een karikatuur gemaakt van het standpunt van de Franstalige partijen. Er wordt in quasi de volledige Nederlandstalige media gesteld alsof de Franstalige traditionele politici een algemene regularisatie willen. Dat is echter niet het geval. Het wordt zo voorgesteld om een beperkte regularisatie volgens strikte criteria (het voorstel dat door de Franstalige partijen en het regeerakkoord werd opgenomen) te kunnen uitstellen.
Dat uitstel wordt nu geformaliseerd met een beslissing van minister Turtelboom om een aantal schrijnende gevallen te laten genieten van een nog beperktere regularisatie. Gezinnen die hier meer dan 5 jaar zijn, een procedure hebben gevolgd en schoolgaande kinderen hebben sinds 2007, komen in aanmerking voor een regularisatie van één jaar. Wie na één jaar niet zelf in zijn of haar levensonderhoud kan voorzien, krijgt geen verlenging van de regularisatie. Wat er in dat geval met de kinderen moet gebeuren, werd niet gedetailleerder omschreven door de minister.
Met een dergelijke beslissing toont Turtelboom de willekeur van de asielprocedure. De minister neemt beslissingen zelfs zonder enig overleg met de regeringspartners (die evenzeer verbaasd reageerden). Bovendien wordt een nieuw gegeven ingevoerd: een tijdelijke regularisatie waarbij de omzetting in een definitieve regularisatie afhankelijk wordt van het hebben van werk. Wat wordt de volgende stap? Dat enkel wie een degelijke job heeft, mag blijven? Dat bepaalde sectoren worden uitgesloten? Minister Turtelboom probeert met deze beslissing de deur te openen om de door de liberalen geëiste koppeling van een regularisatie met een akkoord over economische migratie alsnog op de agenda te kunnen krijgen in de toekomst.
Voor die gezinnen die mogelijk onder deze maatregel zullen vallen, zal de hoop wellicht opleven. We hopen met hen mee dat dit niet snel zal omslaan in wanhoop op basis van nog meer willekeur. Vele anderen moeten blijven wachten en moeten verder met een leven in al dan niet halve illegaliteit en vooral onzekerheid over de toekomst. Dat biedt openingen voor huisjesmelkers en patroons die met zwartwerk de arbeidscondities en lonen (van ons allemaal) onder druk zetten.
De beslissing van Turtelboom zal voor sommigen een sprankeltje hoop bieden, voor duizenden anderen maakt het duidelijk dat de deur gesloten blijft.