Tegen het einde van het voorbije schooljaar beslisten de directies van het KA Antwerpen en het KA Mortsel gezamenlijk om per 1 september 2009 de hoofddoek te verbieden. De redenen die werden aangehaald: de “tolerantie” tegenover niet-moslims, de “neutraliteit”… De berichtgeving toonde eenzijdig beelden van tierende Marokkaanse meisjes. Quasi de gehele publieke opinie klaagde over de “arrogante houding van de allochtone gemeenschap” en het gevaar van het opkomend moslimfundamentalisme in Antwerpen… Maar welk verhaal schuilt er werkelijk achter deze verdeel- en heerstactieken?
Het verbod omzeilt de discussie over de reële problemen
Het besparingsbeleid van de voorbije 30 jaar heeft geleid tot het fenomeen van concentratiescholen. De meeste stadsscholen en een deel van het gemeenschapsonderwijs zijn vandaag scholen geworden met een meerderheid aan jongeren uit de migrantengemeenschap. In Antwerpen is bijna 40% van die gemeenschap werkloos en leeft een aanzienlijk deel rond en onder de armoedegrens. De economische crisis zal deze cijfers wellicht nog meer de hoogte injagen. Vandaag is er sprake van een hele laag (allochtone) jongeren zonder toekomstperspectief. Een grote groep verlaat de schoolbanken zonder diploma. Diegenen die het wel volhouden, vindt men traditioneel in de BSO- en BUSO-richtingen terug. Alle studies tonen aan dat ons onderwijs, door gebrek aan middelen en ondanks de inspanningen van het personeel, er niet in slaagt jongeren uit kansarme milieus – van Belgische of allochtone afkomst – enige toekomstkansen te bieden. Zijn deze jongeren daar dan zelf verantwoordelijk voor? Neen!
Veel Marokkaanse en Turkse jongeren klitten dan ook samen. Solidariteit op vlak van etnische achtergrond is hun enige basis om op terug te vallen in een samenleving die hen geen kansen biedt. Daar hoort identiteitsvorming bij. Het dragen van de hoofddoek is daar een onderdeel van.
Degelijke jobs en meer middelen voor onderwijs noodzakelijk
Uiteraard bestaat er een probleem rond de sociale druk die wordt uitgeoefend vanuit bepaalde kringen die de meisjes de hoofddoek willen opleggen. ‘Baas over je eigen hoofd’ zijn, betekent ook dat het tegenovergestelde, namelijk het verbod, niet kan. Een verbod biedt trouwens geen oplossing voor de vernoemde sociale druk. Vele waarnemers zullen bevestigen dat in de scholen waar het verbod al langer bestaat, het probleem wordt verschoven maar niet opgelost. Een oplossing zou in de eerste plaats inhouden dat meisjes de kans krijgen zich van die druk los te maken. Gratis onderwijs van hoge kwaliteit, waarvoor voldoende middelen en personeel worden vrijgemaakt, en goedbetaalde jobs zijn daar de belangrijkste middelen voor, maar net dat wordt hen ontzegd.
Beleidsmakers gaan de discussie rond armoede, werkloosheid, concentratievorming (en andere problemen binnen de Marokkaanse en Turkse gemeenschap) uit de weg door de hoofddoek aan te wijzen niet als gevolg, maar als oorzaak voor de mislukte integratie. Dit is een oud recept van de burgerij; ‘niet het kapitalisme, maar het individu is verantwoordelijk voor zijn levensomstandigheden’! Lulkoek dus!
Organiseer het verzet met alle schoolgaande jongeren!
De directies, gesteund door de traditionele politici, kiezen ervoor om het debat niet te voeren. Directrice Karin Hermans mag dan al jaren “overleg” hebben gepleegd – naar de mening van hoofddoekdragers werd niet gevraagd. Zijn gemeenteraadsleden, directeurs en coördinerende bedrijfsdirecteurs dan belangrijker dan de ouders en leerlingen?
De meisjes zijn meteen na het bekendmaken van het verbod gaan protesteren. Er werd in de buurt van het Atheneum (geweldloos) betoogd en het kwam zelfs tot een gedwongen confrontatie tussen de directie en de jongeren. Daar werden de traditionele witte konijnen uit de toverhoed gehaald zoals: “We moeten de neutraliteit behouden” en “Gelijke kansen”… Uiteraard werden deze hypocriete woorden onthaald op luid boegeroep. Of hoe pseudoprogressieve argumenten een racistisch beleid maskeren. Meer gelijke kansen – ja; investeer (centen) in onderwijs. Neutraliteit (of beter gezegd: pluralisme) – ja; zonder onderdrukking van je eigen identiteit!
Met de ALS denken we dat de discussie rond – en de protesten tegen – het verbod op de hoofddoek moeten worden verder gezet en wij willen daar onze bijdrage in leveren. Het is wel belangrijk om de strijd solidair te voeren met alle schoolgaande jongeren. Het is immers een collectief probleem: vandaag verbiedt men de hoofddoek, morgen alle uiterlijke kentekens die de eigen mening van de leerlingen uitdrukken! Vecht mee met de ALS tegen het verbod op identiteit én voor meer middelen voor onderwijs.