Het Israëlische leger is het sterkste in de regio. Het kan rekenen op de toevoer van wapens, technologie en munitie van heel wat bondgenoten. In 2022 werd er vanuit Vlaanderen voor 1.302.960 euro aan wapens naar Israël uitgevoerd (1). Vanuit Wallonië waren er in 2020 en 2021 exportlicenties voor 21.375.808 euro, waaronder voornamelijk explosieven.(2) Daarnaast is er nog het wapentransport dat via België passeert en waar er amper controle op is, de vereiste doorvoervergunningen worden zelfs niet meer aangevraagd. De transporten gebeuren via de lucht, onder meer met de maatschappij El Al dat bij vluchten tussen de VS en Israël regelmatig bijtankt in Bierset (Luik) of Zaventem. Daarnaast ook via de scheepvaart door de Israëlische rederij ZIM.
Challenge Airlines (Bierset-Luik): bloedbad is een “zakelijke opportuniteit”
Op vrijdag 1 december was er op initiatief van het Collectif Liège-Palestine Solidarité een eerste actie aan het overslagbedrijf Challenge in Grâce-Hollogne, nabij Luik. Dat heeft wapentransporten behandeld die de Israëlische oorlogsmachine voeden. Le Soir berichtte op 21 november dat er explosieven vanuit de VS via Challenge in Luik passeerden. Enkele tientallen actievoerders maakten duidelijk dat het bedrijf bloed aan de handen heeft.
Yossi Shoukron, de CEO van Challenge, ontkende eerst dat er wapens naar Israël getransporteerd werden. Hij stelde dat het om voedsel en ambulances ging. Toen het Israëlische ministerie van Defensie zelf beelden toonde van het uitladen van militaire goederen uit een vliegtuig van Challenge werd die leugen onhoudbaar. Daarop erkende Shoukron dat er militair materieel vervoerd werd. Hij omschreef het als een “zakelijke opportuniteit.”
De Waalse regering verklaarde dat het geen export- of doorvoervergunningen voor wapentransporten naar Israël uitreikt, toch niet als het gaat om wapens met het Israëlische leger als eindgebruiker. Desondanks kon Yossi Shoukron enkele Waalse vergunningen voorleggen voor verschillende transporten. De activiteit van Challenge in Luik kende de afgelopen jaren een forse groei: van een omslag van 78.000 ton in 2012 tot 282.000 ton in 2022.
Naast wapentransporten door Challenge zijn er mogelijk ook door de maatschappij El Al, die regelmatig in Bierset stopt om te tanken als het tussen de VS en Israël vliegt. Mogelijk zijn er ook transporten verricht door DHL die via Zaventem passeren. Exacte gegevens hierover zijn niet bekend. Er worden geen doorvoervergunningen aangevraagd en er wordt niet gecontroleerd.
Elbit, nu ook vanuit Oudenaarde?
Elbit Systems is het grootste wapenbedrijf van Israël. Het telt 18.500 werknemers en is goed voor 85% van de drones die door het Israëlische leger worden gebruikt en voor heel wat andere uitrusting. In 2003 nam Elbit het bedrijf OIP Sensor Systems uit Oudenaarde over. Dat is actief in optische toepassingen voor militair materieel, waaronder drones. Vrede vzw merkte op dat Elbit in 2015 een contract van 150 miljoen dollar binnenhaalde voor de bewapening van soldaten in de Benelux.
Enkele tientallen activisten hielden op 11 december een protestactie aan de poorten van OIP Sensor Systems in Oudenaarde om de medeplichtigheid aan het bloedbad in Gaza aan te klagen. Ze werden allemaal opgepakt.
CEO Freddy Versluys van OIP ontkent dat het bedrijf betrokken is bij het bloedbad. Hij zegt dat het enkel levert aan de Israëlische wapenindustrie indien die de afgewerkte producten vervolgens exporteert. Voor directe wapenleveringen aan het Israëlische leger worden immers geen vergunningen meer toegekend. Het perfectioneren en versterken van een hofleverancier van het Israëlische leger draagt echter onvermijdelijk bij tot het versterken van de moorddadige staatsterreur.
Het zijn overigens goede tijden voor de defensiesector. In het derde kwartaal van 2023 steeg de nettowinst van Elbit met 8,2% tot 61 miljoen dollar. In vergelijking met een jaar eerder nam de verkoop met 11,3% toe. Er waren de afgelopen weken ook protestacties aan vestigingen van Elbit in onder meer Groot-Brittannië en Zuid-Afrika.
Wat passeert er langs de haven van Antwerpen?
De Israëlische rederij ZIM lag in Australië onder vuur. Activisten blokkeerden een schip van het bedrijf dat oorlogsmaterieel vervoerde. Ook elders werden schepen van ZIM geviseerd omdat het bekend staat als een wapentransporteur voor het Israëlische leger. Regelmatig stoppen boten van ZIM in Antwerpen. Over de inhoud van de vracht is er weinig bekend. De reputatie van het bedrijf laat echter vermoeden dat wapentransporten niet uitgesloten zijn. De PVDA vroeg in de Antwerpse gemeenteraad duidelijkheid hierover, maakte bekend dat er bijvoorbeeld al eens 16 ton buskruit werd verscheept en eist een verbod voor de doorvaart van wapentransporten naar Israël.
Deze voorbeelden maken duidelijk dat er wapentransporten vanuit of via België naar Israël gebeuren. Ze geven ook aan dat er bijzonder weinig controle hierop is. Terwijl wij als gewone werkenden steeds scherper gecontroleerd worden, is er rond wapentransporten een laissez-faire beleid. Ministers en besturen zeggen van niets te weten. Vaak klopt dat, maar er wordt niets ondernomen om wel een zicht te hebben op wapentransporten. Dat zegt veel over de prioriteiten van het huidige beleid.
- Zie: https://publicaties.vlaanderen.be/view-file/57673
- Zie: https://www.amnesty.be/IMG/pdf/observatoire-armes-wallonnes-2023.pdf
Stop de wapenexport en -transport! Investeer in heropbouw in plaats van dood en vernielingen
De protestacties aan de Antwerpse haven, Challenge en OIP leggen de Belgische betrokkenheid bij het bloedbad in Gaza bloot. Nieuwe acties zijn nodig om de druk verder op te voeren rond de eis voor het einde van alle wapenexport en –transport naar Israël.
De wapenindustrie is groot en bijzonder winstgevend. De wereldwijde militaire uitgaven bedroegen in 2022 2.240 miljard dollar. Sinds begin oktober zagen grote wapenbedrijven hun waarde met enkele miljarden stijgen.
Tegenover de macht van de wapenindustrie staat de kracht van ons aantal. Gewone werkenden en hun gezinnen hebben geen belang bij dood en vernielingen. De werkenden vormen de overgrote meerderheid van de bevolking. Om ons verzet tegen het bloedbad in Gaza op te drijven, moeten we daar beroep op doen.
Protestacties aan bedrijven uit de wapenproductie en -handel beantwoorden de oproep van de Palestijnse vakbonden om actie te voeren tegen “de bewapening van de Israëlische staat en de bedrijven die betrokken zijn bij de infrastructuur van de blokkade.” Het gemeenschappelijk front van Belgische transportvakbonden (CNE, BTB, BBTK en ACV Transcom) riep begin november zijn leden op om geen wapens naar Israël te behandelen. In onder meer Italië en Spanje weigerden havenarbeiders om schepen met wapens bestemd voor Israël te behandelen. Die vakbondsoproepen zijn erg belangrijk, zeker indien ze in de praktijk gebracht worden.
Voor protestacties aan bedrijven die medeplichtig zijn, zoals Challenge en Elbit, zoeken we best contact met het personeel en de vakbondsafgevaardigden van deze bedrijven of sectoren. Zo kunnen we duidelijk maken dat ons protest niet gericht is tegen hun werkgelegenheid en ook niet tegen hun know-how. Integendeel, die jobs en kennis kunnen bijzonder nuttig zijn voor de hele samenleving. Niet het personeel van die bedrijven, maar diegenen die met de winsten gaan lopen, zijn medeplichtig aan het bloedbad in Gaza.
Vandaag wordt onderzoek naar technologische vooruitgang heel sterk gericht op militaire doeleinden, die uiteindelijk leiden tot dood en vernielingen. Beeld je in dat de 2.240 miljard dollar die nu elk jaar naar wereldwijde defensie-uitgaven gaat ingezet wordt om de vele noden van de bevolking aan te pakken! Dan zou er in Gaza sprake zijn van heropbouw in plaats van complete afbraak van alle infrastructuur en van het menselijk leven.
Om een dergelijke verandering mogelijk te maken, moet de volledige sector in publieke handen komen. Onder democratische arbeiderscontrole kan gediscussieerd en beslist worden over het inzetten van de bestaande technologische mogelijkheden voor sociaal nuttige productie. Het personeel in de sector zelf is daarbij het best op de hoogte van de mogelijkheden.
In 1976 maakten de arbeiders van het wapenbedrijf Lucas Aerospace in Groot-Brittannië een plan op voor dergelijke transitie naar sociaal nuttige productie. Er waren meer dan 150 voorstellen van alternatieve productie, gekoppeld aan economische en ecologische argumenten en voorstellen rond herscholing van het personeel. Het ging onder andere over medische apparatuur of nog over goedkope en groene verwarmingsapparatuur voor huizen. Er waren gelijkaardige initiatieven in een 40-tal West-Duitse bedrijven. Dit werd afgeblokt door de winstbelangen, maar het toont het potentieel indien de werkenden het zelf voor het zeggen hebben.
De enorme middelen die nu naar de wapenindustrie gaan, benutten voor de noden van de meerderheid van de bevolking zou van de wereld overigens meteen ook een veel veiliger plaats maken.