Cindy Sheehan werd in de VS en de rest van de wereld bekend met haar actie in 2005 toen ze voor de ranch van president Bush in Texas ging kamperen om hem te vragen waarom haar zoon naar Irak moest om er te sterven. In 2008 nam Sheehan deel aan de verkiezingen als onafhankelijke kandidaat die opkwam tegen de Democratische kopvrouw Nancy Pelosi. Sheehan haalde 16%, wat meer was dan de Republikeinse kandidaat.
In het gesprek met Sheehan stelt ze dat het kapitalisme de basis van de problemen vormt en dat democratisch socialisme het alternatief op het kapitalisme is. Deze positionering komt er op een ogenblik dat steeds meer Amerikanen het kapitalisme in vraag stellen als gevolg van de diepste economische recessie sinds de Grote Depressie. Volgens een peiling van Gallup is het aantal Amerikanen dat socialisme hoger inschat dan kapitalisme de hoogte ingeschoten naar 37%.
De standpunten van Sheehan gaan over de noodzaak om te breken met de Democratische Partij en een onafhankelijke partij op te bouwen. Zo’n onafhankelijke partij zou ingaan tegen de macht van de banken, oliemultinationals of verzekeringsbedrijven. Sheehan stelt dat het mogelijk is dat ze in 2012 als onafhankelijke kandidaat zal deelnemen aan de presidentsverkiezingen. Dat is een positieve ontwikkeling, linkse activisten moeten de discussie aangaan om in 2012 een zo sterk mogelijke campagne te voeren.
Wat denkt u van het buitenlands en binnenlands beleid van Obama. Heeft hij gezorgd voor de beloofde verandering?
“Ik wil jullie eerst bedanken om mij de kans te geven mijn meningen naar voor te brengen.
“Irak was een puinhoop in januari 2009 toen Obama de macht overnam. De wijken waren etnisch gezuiverd nadat meer dan een miljoen mensen omkwamen en zowat vijf miljoen mensen zowel intern als extern waren gevlucht. In zijn campagne beloofde Obama steeds weer dat zijn eerste daad als president zou bestaan uit het opmaken van een plan om de troepen uit Irak terug te trekken. Anderhalf jaar later is dit nog altijd niet gebeurd. Vergeet niet dat Obama beloofde om binnen de zestien maanden alle gevechtseenheden terug te trekken. Dat is niet gebeurd.
“Ik was echt geschrokken van de retoriek van Obama toen hij stelde: “Ik ben niet tegen oorlog, alleen tegen stomme oorlogen zoals in Irak.” Vredesactivisten die voor de Democraten hebben gestemd, luisterden misschien niet toen hij dit zei tijdens zijn campagne of ze wilden het niet horen.
“2009 was het ergste jaar op het vlak van burgerdoden en Amerikaanse slachtoffers in de toen reeds acht jaar durende oorlog in Afghanistan. De inspanningen van Bush in Afghanistan werden opgedreven, Obama vroeg zelfs twee keer extra middelen. In zijn campagne had hij beloofd om dat niet te doen. En er is ook de verdriedubbeling van het aantal aanvallen met drones (onbemande vliegtuigjes) in het noorden van Pakistan.
“Op binnenlands vlak werd de ploeg van Obama volgestouwd met neoliberale figuren zoals Timothy Geithner, Scary Larry Summers, Robert Rubin en Ben Bernanke. De financiële instellingen krijgen nog steeds extra middelen en de (officiële) werkloosheid bedraagt 9,9%. De hervorming van de gezondheidszorg bleek enkel een cadeau te zijn voor de private verzekeringsbedrijven. Obama is absoluut geen “socialist”. Zijn beleid bestaat uit het leegroven van wat de arbeidersklasse in dit land nog had.
“Sommigen stellen dat we beter Democraten kunnen verkiezen omdat het Hooggerechtshof anders naar rechts zou opschuiven. Maar de eerste aanstelling van Obama in dat Hooggerechtshof betrof op zijn zachtst gezegd een centrum-figuur. De tweede aanstelling was iemand die opmerkelijk naar rechts overhelt.”
Wat was uw persoonlijke ervaring met de leiders van de Democratische Partij toen u nationaal bekend raakte in de anti-oorlogsbeweging? Wat deden ze met uw oproep om de oorlog te stoppen toen ze in 2006 de macht over het parlement verkregen?
“Ik heb tientallen Democratische senatoren ontmoet: Obama, Clinton, Levin, Reid, Kerry,… alsook verkozenen in de Kamer zoals Pelosi. Ze zegden me allemaal: ‘Cindy, help ons aan een meerderheid in het parlement en we zullen jou helpen in het beëindigen van de oorlog.’ Eind 2005 stond de afkeer tegen de oorlog en tegen Bush op een hoogtepunt en de Democraten speelden daarop in om opnieuw mooie meerderheden te verwerven in beide parlementaire kamers. Maar wat hebben ze met die meerderheden gedaan? Ze bleven middelen vrijmaken voor de oorlogen, weigerden om Bush ter verantwoording te roepen, hielpen de reddingsoperaties voor de ‘banksters’ [een samentrekking van “bankiers” en “gangsters”]. Toen in mei 2007 een eerste pakket bijkomende middelen voor de oorlog werd goedgekeurd, keerde ik de partij definitief de rug toe. De vraag naar het Democratische antwoord op de oproep om de oorlog te beëindigen, zien we vandaag. De oorlogen zijn er nog altijd terwijl de Democraten de parlementen en de regering in handen hebben.”
Het Amerikaanse protest tegen de oorlog in Afghanistan was erg sterk de afgelopen jaren. Er is nog altijd een grote afkeer tegen de oorlog, maar de anti-oorlogsbeweging lijkt te zijn verdwenen. Als er nog protestacties zijn, gaat het om kleine betogingen. Wat is er aan de hand?
“Bij de vijfde verjaardag van de invasie in Irak, in 2008, stelden anti-oorlogsorganisaties dat een massabetoging in Washington DC “vervelend” zou zijn voor de Democraten die toen de strijd aangingen voor het presidentschap en een grotere meerderheid in het parlement. De gevestigde anti-oorlogsbeweging – ik noem dit het Industriële Vredescomplex – is bijzonder nauw met de Democraten verbonden. Er was steun van anti-oorlogsactivisten voor Obama maar ook zij moeten nu beginnen inzien dat hij niet beter is dan Bush. Het zou me echter niet verbazen indien ze in 2012 eens te meer campagne voor Obama voeren.”
U kwam als onafhankelijke kandidaat op tegen Nancy Pelosi in 2008 en haalde 16%. Kan u ons wat meer vertellen over uw ervaringen als onafhankelijke anti-oorlogskandidaat?
“Om daarop te antwoorden, zou een boek nodig zijn. Maar toch enkele opmerkingen.
“Het kiesstelsel zal op dit ogenblik niet verslagen worden op eigen terrein. De regels en bepalingen maken het bijna onmogelijk om als onafhankelijke kandidaat deel te kunnen nemen, laat staan verkozen te kunnen geraken. Een kandidaat kan enkel door de campagne worden betaald als hij of zij een officiële kandidaat is. Je kunt geen kandidaat zijn en tegelijk nog een baan hebben. Ik heb zowat 10 maanden aan een erg beperk inkomen geleefd, mijn enige kredietkaart kreeg het hard te verduren.
“Ik dacht dat ik door tegen Pelosi op te komen, zou kunnen ingaan tegen de corruptie van het tweepartijenstelsel. Maar de media hield me overal buiten. Het was een van de ergste ervaringen uit mijn leven, maar er kwam uit heel het land veel steun. Veel mensen gaven geld en tijd. We voerden een eerlijke en principiële campagne. Ik kwam met opgeheven hoofd uit de campagne.”
Denkt u dat er een nieuwe onafhankelijke partij nodig is? En zou je overwegen om deel te nemen aan de presidentsverkiezingen van 2012 als onafhankelijke linkse kandidaat?
“Ik denk dat het al lang tijd is voor een nieuwe partij. De afkeer tegenover het establishment blijft toenemen, maar een groot deel van de energie wordt nu weg gekaapt door de rechterzijde.
“Over de presidentsverkiezingen. Ik zou het doen indien er een professioneel campagneteam is. Dan vliegen we er direct in.”
Wat denk je over de Groene Partij?
“Ik hou van de principes van die partij, maar het lijkt er op dat de partij (en veel groenen zijn het met me eens) steeds opnieuw wordt geïnfiltreerd door Democraten die de partij willen discrediteren of naar rechts duwen.”
U schreef een boek “De 20 grootste mythes over de stelende klasse en de nood aan revolutie”. Waarom zegt u dat er een revolutie nodig is?
“Ik denk niet dat het systeem kan worden hervormd. De kapitalistische klasse (die ik de stelende klasse noem) heeft een grondige controle op ieder onderdeel van onze samenleving. In de VS is er de grootste tegenstelling tussen arm en rijk van gelijk welk zogenaamd ontwikkeld land. Ik ben voor een revolutie van de arbeidersklasse (de bestolen klasse) die van onderuit moet beginnen om de macht in handen te nemen en de bestaande rijkdom en middelen eerlijker te verdelen.”
In de verkiezingscampagne van 2008 hebt u gepleit voor het nationaliseren van de banken. Wat waren de reacties op die eis? En zouden ook andere sectoren moeten worden genationaliseerd?
“Ik denk dat de rijkdom en de middelen van een land toebehoren aan de bevolking. De industrie zou onder de democratische controle van de arbeiders moeten staan.
“Veel gewone mensen voelen aan dat dit de enige manier is om alles beter te organiseren. Velen zijn hun baan, huis of alle gevoel van veiligheid verloren. Intussen zien ze dat de rijken steeds rijker worden, terwijl de armen armer worden. Het grootste voordeel van een sterke socialistische presidentscampagne zou eruit bestaan dat we de mensen kunnen duidelijk maken dat ze niet alleen staan, dat ze niet lui zijn en dat zij niet het probleem vormen. Het probleem is kapitalisme op zich, niet een “gangsterkapitalisme” of “wild kapitalisme” – het kapitalisme is altijd wild. Het enige doel is winst en dat ten alle prijze.”
Volgens u is kapitalisme het probleem van deze samenleving. Wat is dan het alternatief? Democratisch socialisme?
“Dat is inderdaad het alternatief.”
U bent beginnen lezen in het boek “Mijn leven” van Leon Trotski, een leider van de Russische revolutie in 1917 die nadien opkwam tegen de stalinistische dictatuur. Wat denkt u van Trotski?
“Ik heb nog maar het eerste deel van het boek gelezen, maar tot nu toe vind ik dat Trotski een erg geëngageerde en vlotte schrijver is die opmerkelijk intelligent was. Ik zie er al naar uit om het deel over de politieke strijd te lezen.”