De Nobelprijs voor de vrede werd vorig jaar nog toegekend aan de Amerikaanse president Obama. Die is nochtans goed op weg om meer aan oorlogen uit te geven dan gelijk welke andere president van de VS na 1945. Dat feit maakt meteen duidelijk dat de Nobelprijs weinig met vrede te maken heeft, maar alles met geopolitieke afwegingen en het verdedigen van de belangen van de burgerij. De toekenning van de prijs aan Liu Xiaobo leidde dit jaar tot furieuze reacties vanwege het regime in Peking.
Liu Xiaobo is een van de bekendste Chinese dissidenten. Wij hebben steeds opgeroepen tot zijn vrijlating nadat hij in 2008 werd opgepakt en op kerstmis van dat jaar een celstraf van 11 jaar kreeg opgelegd. We eisen de onmiddellijke vrijlating van de duizenden politieke gevangenen in China. Het lot van deze gevangenen is overigens iets waar de buitenlandse kapitalistische regeringen en media weinig aandacht voor hebben, zij kijken liever naar de voordelen die ze kunnen halen uit de Chinese economische groei. Dit betekent dat de toekenning van de prijs aan Liu dit jaar wel eens een nuttige rol zou kunnen spelen in het bekendmaken van de politieke repressie in China.
De gevangenissen en “heropvoedingskampen” zitten vol met politieke gevangenen wiens ideeën ingingen tegen het belang van de dictatuur. De repressie is vandaag harder dan de afgelopen tien jaar. Een journalist die al lang over China schrijft, John Pomfret, stelde in de Washington Post op 8 oktober: “China geeft naar buiten uit een sterke indruk met een nooit geziene economische groei, maar intussen is het aantal vervolgingen wegens “de veiligheid van de staat” aan het oplopen tot een niveau dat niet meer voorkwam sinds het neerslaan van het studentenprotest op Tienanmen in 1989.”
Er is een groeiende aandacht van de veiligheidsdiensten voor de opkomende linkerzijde in het land: socialisten, maoïsten en anti-kapitalisten worden vervolgd. Een advocaat met maoïstische sympathieën, Zhao Dongming, werd vervolgd omdat hij enkele honderden migrante arbeiders in de provincie Shanxi had geholpen bij het opzetten van een vakbond om voor hun rechten op te komen. Zijn zaak heeft nergens in de media aandacht gekregen.
Dat kan van Liu Xiaobo niet worden gezegd. Hij wordt hard aangehaald door de rechterzijde. Liu Xiaobo is een pro-Westerse liberaal die mee het “Charter 08” heeft opgemaakt. Dat is een manifest waarin niet enkel wordt opgekomen voor democratische rechten, wat socialisten kunnen ondersteunen, maar voor snellere privatiseringen en andere maatregelen om de “vrije markt” en dus het kapitalisme te bevorderen. Dat kunnen we uiteraard op geen enkele wijze steunen, maar dat mag er ons niet van weerhouden om te pleiten voor de onmiddellijke vrijlating van Liu. We steunen zijn politieke ideeën absoluut niet, die opvattingen vormen een doodlopende straat voor de arbeiders en armen. Maar we verdedigen zijn recht om zijn mening te uiten en er campagne voor te voeren.
Het is paradoxaal dat Liu Xiaobo, door Pomfret omschreven als onderdeel van de “loyale oppositie” tegen de heersende partij, nu het voorwerp is van een belangrijk diplomatiek en politiek probleem voor het regime. Charter 08 pleit niet voor revolutionaire verandering, het is eerder een advies aan het regime over hoe het zichzelf kan “hervormen”.
De beslissing van het Nobelcomité in Noorwegen is ongetwijfeld een uitdrukking van geopolitieke factoren ook al zal dit worden ontkend. Het comité wil misschien haar imago wat oppoetsen na de controversiële beslissing om Obama de prijs te geven in 2009. China is versterkt uit de eerste golf van de globale kapitalistische crisis gekomen met een sterkere positie op economisch, diplomatiek en militair vlak. Het land speelt een assertievere rol op het vlak van de globale kapitalistische verhoudingen en de steeds intensere concurrentie naarmate de crisis verder gaat. Dit zal onvermijdelijk leiden tot nieuwe conflicten met andere machten, zoals de EU, Japan en vooral de VS.
De Westerse toppolitici hebben jarenlang de ogen gesloten voor de “mensenrechten”, daar was geen tijd voor toen er druk handelsakkoorden werden gesloten met het Chinese regime. Maar dit zou wel eens kunnen veranderen. Om de eigen positie te versterken in een aantal strategische conflicten over wisselkoersen, markten en invloedssferen, zijn de kapitalistische “democratieën” uit het Westen nu wel bereid op lippendienst te bewijzen aan thema’s als democratie en mensenrechten. De beslissing om Liu Xiaobo de Nobelprijs te geven, kadert in dit opkomende patroon.
Vanuit Peking kwam een voorspelbare reactie. De beslissing van het Nobelcomité werd een schande genoemd en een inbreuk op de principes van de Nobelprijs. Er werd voor de beslissing werd bekend gemaakt heel wat druk uitgeoefend op de Noorse regering en op het Nobelcomité. Het hoofd van de Noorse Nobelstichting, Geir Lundestad, stelde dat ze door een hoge vertegenwoordiger van China werd gewaarschuwd dat deze beslissing de handelsrelaties tussen Oslo en Peking zou bedreigen alsook de bereidheid van China om Noorse technologie voor olie- en gasontginning op zee op te kopen. Na de aankondiging vorige vrijdag werd alle nieuws over Liu Xiaobo geblokkeerd in de Chinese media en op het internet.
De hypocrisie van de kapitalistische politici is groot. Ze doen nu allerhande verklaringen over de mensenrechten. De Franse minister van buitenlandse zaken, Kouchner, verklaarde: “Deze beslissing is een uitdrukking van de wereldwijde strijd voor mensenrechten.” Dat komt van een minister in een regering die zelf een racistische campagne voert tegen de Roma-bevolking.
Socialisten komen op voor democratische rechten, vrije meningsuiting en tegen repressie en censuur. Tegelijk verzetten we ons tegen de pro-kapitalistische opvattingen van Liu Xiaobo. Deze prijs zal de aandacht vestigen op de repressie in China. Er is nood aan democratische rechten, maar dat zal enkel tot stand komen op basis van massale strijd van de arbeiders en boeren in China en de rest van de wereld. We hebben geen enkel vertrouwen in burgerlijke instellingen, regeringen of politiek twijfelachtige prijzen om deze strijd te voeren.
- Voor de vrijlating van Liu Xiaobo, Tan Zouren en andere politieke gevangenen
- Voor massale democratische en socialistische regeringen van arbeiders en boeren, tegen de dictatuur en de repressie
> Meer info: Liu Xiaobo and China’s widening crackdown