Wapens uit ons land worden gebruikt bij het onderdrukken van de bewegingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het gaat om wapens uit Vlaanderen en Wallonië. De wapensector in ons land is jaarlijks goed voor een zakencijfer van 1,5 miljard euro. Er werken zowat 20.000 mensen in deze sector. De wapenleveringen aan dictaturen leiden terecht tot kritiek.
De houding van het Belgische establishment tegenover dictaturen wordt momenteel duidelijk voor een breder publiek. Enkele weken geleden nog stemde minister Van Ackere (CD&V) voor het Libische lidmaatschap van de VN-mensenrechtenraad. Het Waalse gewest gaf toelating aan wapenproducent FN-Herstal om contracten te sluiten met Libië voor de levering van wapens, de waarde van de contracten bedroeg 11,5 miljoen euro. De FN 303 dook op internetbeelden vanuit Libië op. Ook vanuit Vlaanderen worden wapens geleverd aan dictaturen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De politieke commotie is plots groot, alsof de elite massale bewegingen nodig hadden om te weten dat er zaken werden gedaan met dictators.
Als het gaat om wapenleveringen aan dictaturen (in het verleden werden dergelijke regimes al eens “prille democratieën” genoemd), wordt vaak enkel naar FN-Herstal gekeken. Een communautaire benadering is nochtans niet aan de orde: ook vanuit Vlaanderen werden exportlicenties gegeven voor leveren naar Bahrein, Oman, Egypte, Jordanië, Marokko,… Libië kocht in 2009 wapens in 13 landen van de Europese Unie.
Over de omvang van de Europese wapenleveringen stelde VZW Vrede in een opiniestuk in De Morgen: ”Volgens het laatste officiële EU-rapport hebben de landen van de EU in 2009 voor maar liefst 11,6 miljard euro aan wapenvergunningen goedgekeurd voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika, met inbegrip van alle problematische landen. Dat is een verdubbeling in vergelijking met het jaar daarvoor (5,95 miljard euro)! Het Belgische aandeel daarin bedraagt 418 miljoen euro (tegenover 375 miljoen euro in 2008). Tot de belangrijke eindbestemmingen horen de brutaalste regimes met als grote uitschieter Saoedi-Arabië, met 5 miljard euro, goed voor bijna de helft van de Europese wapenexport (België: 337 miljoen euro).“
De discussie over de wapenleveringen wordt vaak gekenmerkt door twee tegengestelde posities: een puur morele houding waarbij voor een (al dan niet volledig) verbod op wapenexport wordt gepleit aan de ene kant en een argumentatie inzake werkgelegenheid aan de andere kant.
Socialisten staan voor een andere benadering: wij vertrekken vanuit wat maatschappelijk nuttig is. Wapenproductie voor het opvoeren van repressie hoort daar niet bij. Dat betekent evenwel niet dat we voor de sluiting van alle wapenfabrieken pleiten. Integendeel, de opgebouwde kennis en know-how van de arbeiders uit deze sector mag niet verloren gaan. Alleen menen we dat deze moet worden ingezet voor maatschappelijk nuttige doeleinden. Dat is waarom we pleiten voor een nationalisatie van de sector onder arbeiderscontrole en met behoud van tewerkstelling in het kader van een totale reconversie. Het volstaat niet om wapenbedrijven louter in overheidshanden te plaatsen, FN-Herstal is bijvoorbeeld in handen van de Waalse overheid. De genationaliseerde bedrijven moeten onder arbeiderscontrole worden geplaatst zodat het personeel en de gemeenschap op een planmatige wijze de reconversie kunnen organiseren.