Spanje. Zo ziet democratie er uit…

Leden van onze Spaanse zusterorganisatie zijn actief betrokken bij de jongerenbeweging in acht verschillende steden. Ze maakten een pamflet waarin wordt opgeroepen tot eenheid met de arbeidersklasse en voor een algemene staking, voor verkozen democratische comités van arbeiders en jongeren om zo’n beweging voor te bereiden en voor een revolutionaire socialistische politiek.

Zondagochtend weerklonken op het Plaza de Catalunya in Barcelona slogans als “hier begint de revolutie”. Dat was enkele uren na de start van de verkiezingen voor de gemeenteraden in heel Spanje en voor een aantal autonome parlementen. Een week geleden kon niemand voorspellen dat deze verkiezingen niet het centrale nieuws zouden zijn en slechts voer voor de binnenpagina’s van de dagbladen. De Spaanse markten worden overrompeld door tienduizenden ‘indignados’ (kwade mensen) die protesteren tegen de asociale consensus van zowel PSOE (sociaal-democraten) als PP (conservatieven). De afgelopen week werd overal betoogd, de anti-kapitalistische generatie maakte een indrukwekkende intrede op het toneel. De nieuwe en lokale regeringen – zowel van PSOE, PP, CiU, PNV,… – hebben geen banden met de ‘indignados’. Als de arbeidersklasse de beweging vervoegt, komen alle regeringen in de problemen.

PSOE afgemaakt bij verkiezingen en op de pleinen

De PSOE-regering van Zapatero en Rubacalba voert een blinde aanval uit op de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking. Dat vormde de basis voor het huidige protest. De partij leed een harde verkiezingsnederlaag met het slechtste resultaat in meer dan 20 jaar. Het is tegen deze achtergrond dat Zapatero enkele maanden geleden al besliste om niet als partijleider naar de volgende algemene verkiezingen te trekken. Deze regering zal immers een zware nederlaag oplopen bij die verkiezingen. Het neoliberale beleid van de regering heeft ertoe geleid dat 5 miljoen mensen werkloos zijn en de jongerenwerkloosheid is opgelopen tot 45%. De plannen voor de toekomst zullen de situatie enkel nog erger maken.

De PP werd als ‘grote overwinnaar’ bestempeld, maar de partij haalde slechts 2% extra stemmen. Velen zagen de PP als de meest ‘efficiënte’ stem tegen de PSOE. Zo konden de conservatieven profiteren van de woede tegenover de regering-Zapatero. In Baskenland haalde de nieuwe nationalistische partij Bildu meteen een sterke score. Alle commentatoren zien in het verkiezingsresultaat een voorloper op een overwinning van de PP in 2012. Als dat effectief het geval is, zal het leiden tot een nog brutalere besparingsregering die een beleid voert dat niet fundamenteel verschillend is met dit van de huidige regering. Een PP-regering kan wel dienst doen als de ‘zweep van de contrarevolutie’ waartegen massale strijd ontwikkelt. Dit zou wel de nationale kwestie scherper stellen omdat de PP zich zou verzetten tegen meer autonomie voor de regio’s. Ook kunnen we hardere aanvallen op vakbondsrechten verwachten.

Duidelijk programma nodig om te breken met het kapitalisme

Tegenover het besparingsbeleid van de PSOE en de dreiging van een PP-regering moeten we opkomen voor een politiek alternatief op de besparingen en het beleid van de grote banken en bedrijven in het algemeen. Het linkse Izquierda Unida haalde 6,3% extra stemmen. Dat is een beperkte toename waarmee duidelijk wordt dat de benadering van IU tegenover de crisis en het falen om een echt alternatief aan te bieden, een hindernis vormt om door te breken. Als de partij nu lokale coalities aangaat met de PSOE en mee verantwoordelijk wordt voor de jaren van besparingen die voor ons staan, dan zal dit de partij verder ondermijnen.

De slogans van de jongerenrevolte tegen de heerschappij van de bankiers en speculanten en voor een degelijk leven met werk, ‘echte democratie’,… kan enkel politiek vertaald worden in een programma dat fundamenteel ingaat tegen het kapitalisme. Revolutionaire socialistische eisen zoals voor de niet-betaling van de schulden van de speculanten, het breken van de dictatuur van de markten door de nationalisatie van de banken onder democratische controle en publiek bezit van en controle op de rijkdommen van de samenleving om werk te creëren en een degelijke levensstandaard aan te bieden, moeten worden gepopulariseerd in de strijd. Dat moet worden verbonden een uitbreiding van de indrukwekkende jongerenstrijd, een deel van de arbeidersklasse heeft al haar steun betuigd. De noodzaak van een algemene staking om te tonen wie echt de macht heeft en om te strijden voor een alternatief, stelt zich erg duidelijk.

De jongeren op de pleinen hebben een diepe afkeer tegenover het systeem. Brede lagen van de jongeren willen strijden tegen het kapitalistische systeem. Zo’n stemming en dergelijke standpunten moeten worden verduidelijkt en onderdeel vormen van een politiek programma voor de revolutionaire omvorming van de samenleving. Socialismo Revolucionario, het CWI in Spanje, neemt deel aan de 15-M revolte en pleit voor zo’n perspectief. De democratie op de pleinen biedt een beter beeld van wat we in de komende periode kunnen verwachten dan het resultaat van de verkiezingen.