De GAS-boetes (Gemeentelijke Administratieve Sancties) hebben al heel wat stof doen opwaaien. Boetes voor het gooien van sneeuwballen haalden zelfs de internationale media. De verschillende gemeentelijke regelgevingen vormen een woud waarin zelfs een ervaren boswachter de weg verliest.
Willekeur troef
Het systeem van GAS-boetes geeft de ambtenaar die boetes uitschrijft (en dat zijn niet alleen mensen die daar specfiek toe aangesteld werden) de ruimte om ‘creatief’ en vol willekeur met sancties om te gaan.
In de pers verschijnen er om de haverklap voorbeelden van gemeentebesturen die op willekeurige basis GAS-boetes uitschrijven voor tal van vormen van ‘overlast’, het ene al absurder dan het andere. Onder jongeren heerst het gevoel dat het je reinste pestgedrag is.
Er speelt echter ook een belangrijk element van repressie mee. En dat is niet alleen tegen jongeren gericht: een prikactie door Geneeskunde Voor Het Volk, een campagnemoment van Occupy Antwerpen, een actie van jongeren tegen het afschaffen van een skatepark, een pamflet van Rood! uitdelen aan de Antwerpse gemeenteraad, een actie van LSP aan de Kazachse ambassade,… Sociaal protest wordt steeds meer gekortwiekt door GAS-boetes of de dreiging ermee.
In december heeft de federale regering de regelgeving nog verstrengd. De minimumleeftijd voor een GAS-boete werd verlaagd tot veertien jaar en het maximumbedrag opgetrokken tot 350 euro. Met dergelijke repressiemogelijkheden worden jongeren bijzonder hard geraakt. Jongeren die samenkomen op een plein en daar ‘rondhanggedrag’ vertonen, een koppel dat op de rugleuning van een bankje zit, een sneeuwballengevecht in het park,… Het past blijkbaar allemaal niet in het beeld dat onze politici van de samenleving hebben.
Anderzijds verhinderen dezelfde politici wel dat jongeren ‘jong kunnen zijn’. In plaats van te investeren in jeugdhuizen of andere plaatsen waar jongeren kunnen samenkomen, schaffen ze subsidies af, breken ze skateparken en andere jeugdvoorzieningen af.
Ook andere zwakke groepen in de maatschappij worden geviseerd. In Brussel worden GAS-boetes tegenwoordig ook uitgedeeld aan tippelende prostituees en aan mensen die er beroep op doen. In navolging van de reportage ‘Femmes de la rue’ worden vrouwonvriendelijke opmerkingen bestraft met een GAS-boete. Dit alles gebeurt in het teken van de strijd tegen prostitutie en voor vrouwenrechten. Linkse socialisten strijden dagelijks voor vrouwenrechten, maar verzetten zich tegen deze repressieve manier van optreden. Vrouwenrechten zullen nooit met boetes verkregen worden en seksisme moet aan de wortel aangepakt worden. Prostitutie is een symptoom van een maatschappij waarin mensen zover gaan dat ze hun eigen lichaam te koop aanbieden. Hoe denken de politici trouwens dat die vrouwen de GAS-boetes gaan betalen? In plaats van de loonkloof tussen mannen en vrouwen, werkloosheid en armoede in het algemeen aan te pakken duwen ze deze vrouwen enkel nog meer in de miserie.
GAS: gevolg van een gefaald beleid
Alle traditionele partijen gaan akkoord met dit beleid. Sommigen vinden dat het wat te ver doorgeslagen is. Maar nooit wordt de tegenstelling opgeworpen tussen repressie en symptoombestrijding aan de ene kant en echte duurzame sociale oplossingen aan de andere kant. Als er asociaal gedrag in de samenleving is, moet de vraag gesteld worden wat de oorzaak ervan is.
In crisistijden is het gemakkelijker om het falen van het beleid te maskeren door de problemen af te schuiven op zondebokken. De verantwoordelijkheid van wat fout loopt, wordt zo doorgeschoven naar diegenen die tevens de eerste slachtoffers van de crisis zijn. In plaats van oplossingen voor sociale problemen te zoeken, worden de slachtoffers van die problemen gestraft.
De GAS-politiek leidt tot verontwaardiging. Het is een zoveelste voorbeeld van hoe met twee maten en gewichten wordt gemeten. Fiscale fraude wordt niet aangepakt, diamantfraudeurs gaan vrijuit of krijgen fiscale amnestie. Een sneeuwbal gooien leidt gemakkelijker tot een straf dan een miljoenenfraude. De elite past de regels in haar eigen voordeel aan. Alsof een jongere op een skateboard een probleem is voor de samenleving.
Uiteraard zorgen sluikstorten en wildplassen voor overlast en moet dit aangepakt worden. Maar dat gebeurt niet met willekeurige boetes. In sommige wijken is er een concentratie van sociale problemen. Naarmate meer bespaard wordt op onze levensstandaard wordt pakweg een vuilniszak stilaan een luxeproduct (alleszins toch qua prijs). In wijken waar jongeren amper toekomstperspectieven hebben, worden vrouwen sneller lastig gevallen en zijn er meer vormen van kleine criminaliteit. Ligt dat aan cultuur en attitude of eerder aan de concentratie van werkloosheid en armoede?
Echte oplossingen bestaan uit goed betaalde jobs en dus een degelijk inkomen en toekomst voor iedereen, collectieve diensten, goedkope vuilnisophaling, voldoende openbare vuilnisbakken en toiletten, ontspanningsmogelijkheden voor jongeren,…
Wij geven TegenGAS, help mee!
Om onze eisen kracht bij te zetten hebben we het platform TegenGAS opgericht. Deze campagne wil de verontwaardiging tegen de GAS-willekeur bundelen en de verontwaardiging omzetten in actie. We nodigen jongeren (en ouderen) uit om campagnes en acties tegen de GAS-boetes op te starten.
Bezoek de website TegenGAS.be. Je kan er ook jouw ervaring kwijt. Je kan er informatie vinden omtrent de juridische kant van de zaak, hoe in beroep tegen een GAS-boete enz. Bovendien helpen we je op je school, met jeugdbeweging/huis of in je wijk een lokale groep van TegenGAS op te zetten.