“Wat we zelf doen, doen we beter”, is het motto waarmee onder meer de N-VA en de Vlaamse regering uitpakken om steeds meer bevoegdheden naar Vlaanderen te halen. In de praktijk blijkt de Vlaamse regering vooral goed in het voeren van een neoliberaal beleid en het besparen op openbare dienstverlening zoals onderwijs. In de periode 2008-2011 wordt er 170 miljoen euro bespaard op het budget van de Vlaamse universiteiten. Tegelijkertijd zijn de middelen voor onderwijs als percentage van het BRP (Bruto Regionaal Product) sinds 1990 met 15% afgenomen.
De besparingen in onderwijs dateren echter niet van 2008. Sinds de invoering van de ‘enveloppefinanciering’ voor het hoger onderwijs in de jaren ’90 daalde het onderwijsbudget met 10% in reële termen! Tegelijk steeg het aantal studenten in het hoger onderwijs tussen 1993 en 2010 met 50%. Ook het leerplichtonderwijs kampt met een zware onderfinanciering, wat o.a. tot gevolg heeft dat er in Antwerpen een tekort van 2.500 plaatsen bestaat. Bovendien moeten de zwaarste besparingen als gevolg van de crisis nog komen.
Zowel het personeel als de studenten en scholieren hebben de gevolgen van deze besparingen al mogen voelen. Voor het personeel betekende deze maatregelen het verdwijnen van jobs, meer tijdelijke contracten en een toenemende werkdruk. Zo kwam er in het hoger onderwijs amper onderwijzend personeel bij, ondanks de sterke stijging van de studentenaantallen. De studenten van hun kant werden vooral geconfronteerd met een stijgende duurte en de afbouw van sociale voorzieningen. Zo wordt er voor steeds groter worden groepen lesgegeven, stegen de prijzen in de studentenresto’s van de Universiteit Antwerpen met 28% voor studenten (voor personeel zelfs met 58%!) en besliste de UA onlangs nog om een 1/3 van haar sociale koten af te breken, terwijl er volgens de Antwerpse schepen van onderwijs, Robert Voorhamme, reeds een 1000-tal koten tekort zijn in Antwerpen. Ook wordt de discussie gevoerd over het omhoog trekken van de inschrijvingsgelden.
In heel Europa zagen we de afgelopen decennia een zelfde beleid van besparingen en onderfinanciering. Door de crisis werden er in verschillende landen ook nog eens draconische besparingen in het onderwijs doorgevoerd. In verschillende landen zoals Groot-Brittannië, Ierland, Italië, Frankrijk, Duitsland, Nederland… zagen we dat studenten al massaal op straat zijn gekomen om te protesteren tegen deze besparingen en het feit dat studenten en personeel geacht worden om op te draaien voor de kosten van de economische crisis.
Het is belangrijk om vast te stellen dat deze strijd opleverde, in de meeste landen werd een deel van de maatregelen ingetrokken bij de eerste tekenen verzet. Het zal cruciaal zijn om lessen te trekken uit de studentenbewegingen van de afgelopen periode. Want ook hier in België zal het protest niet uitblijven, voor degelijk en betaalbaar onderwijs zullen de studenten en het personeel moeten strijden met eisen zoals het optrekken van onderwijs budget tot 7% van het BRP (zoals dat het geval was in de jaren ’80).
Wil je met ons discussiëren over de besparingen in het onderwijs in België en Europa, en hoe de strijd te voeren? Kom dan naar onze meeting waar 2 vakbondsafgevaardigden uit het stedelijk secundair onderwijs en de Universiteit Antwerpen komen spreken, een vertegenwoordiger van de ALS en een vertegenwoordiger van de actiegroep “Voor sociale koten aan de UA”.
Afspraak: dinsdag 5 april 19u30, R0.11, Rodestraat 14, stadscampus UA. Tot dan!