Bij het begin van het academiejaar stonden de media vol met onheilsberichten over het hoger onderwijs. Te weinig personeel voor het aantal studenten, te weinig infrastructuur. In Leuven wou men het tekort aan infrastructuur oplossen door studenten beurtelings naar de les te laten komen en thuis op de PC de les te volgen. Na protest werd dit plan opgeborgen. Andere instellingen gebruiken bouwvallen om toch maar over voldoende ruimte te beschikken. Zo kan het niet blijven duren.
Sinds 1997 is het aantal hogeschoolstudenten met 25.000 gestegen van 67.044 naar 92.122 ofwel een stijging met 37%. Het personeel nam met 11% toe. Aan de universiteiten steeg de studentenpopulatie in diezelfde periode met 29% en het onderwijzend korps met 3%. Alleen al in de hogescholen zijn 1200 extra personeelsleden nodig om de groei op te vangen. Er zijn maar twee mogelijkheden: besparen of meer middelen voor onderwijs op alle niveaus. In 1980 werd 7% van het Bruto Nationaal Product geïnvesteerd in onderwijs, vandaag is dit nog slechts 5,5%. Maar in de huidige sfeer van crisis waarbij we “allemaal zullen moeten besparen”, is men volop bezig de geesten te masseren om binnenkort ook in het hoger onderwijs te besparen.
De voorzitter van de Leuvense associatie heeft het ei van Columbus gevonden. Oosterlinck, de ex-rector van de KUL, pleit voor de verhoging (verdubbeling) van het inschrijvingsgeld. Daarmee zou Vlaanderen dezelfde weg opgaan als onze buurlanden waar het inschrijvingsgeld jaar na jaar stijgt en in Engeland ondertussen tot 13.000 euro en in Nederland tot 7.000 euro oploopt. Anderen pleiten ervoor om het aantal studenten te beperken.
De geesten voorbereiden op radicale verandering is de taak van bijvoorbeeld de neoliberale denktank Itinera. In een opiniestuk op 23 september schrijven twee van hun economen dat het optrekken van het inschrijvingsgeld noodzakelijk is, maar dat een “paradigma- en mentaliteitsverandering best in etappes verloopt”. De betaling van dit inschrijvingsgeld mag desnoods wachten tot de student begint te werken. Een minder bemiddelde student zal dus afstuderen met een rugzakje van enkele tienduizenden euro’s aan schulden, tenzij de ouders die op tafel hebben gelegd.
In Chili gaan sinds maanden honderdduizenden jongeren de straat op om het recht op onderwijs af te dwingen. In Groot Brittannië werd vorig jaar hard geprotesteerd tegen de verhoging van de inschrijvingsgelden. Op 17 november, de internationale dag van de student, zullen enkele eerste acties plaatsvinden om te protesteren tegen de afbouw van het democratisch karakter van het hoger onderwijs. Voor ons onderwijs en onze toekomst zullen we moeten strijden!
“Het is wraakroepend als je bekijkt hoe ons hoger onderwijs de laatste 20 jaar is geëvolueerd. Sluipende besparingen hebben de kwaliteit aangetast. Meer en meer diensten werden afgebouwd of geprivatiseerd. Een studentenkamer van de universiteit wordt nu verhuurd aan marktprijzen (284 euro per maand voor niet-beursgerechtigde studenten). Ondertussen wordt wetenschappelijk onderzoek meer en meer bepaald door commerciële belangen.
“Het wordt tijd dat studenten, personeel en allen die belang hebben bij een toegankelijk en kwaliteitsvol hoger onderwijs tot actie overgaan. Onderwijs moet ten dienste van de ontwikkeling van het individu en ten voordele van de gemeenschap. De ALS willen met een actie op 17 november oproepen tot het opstarten van een beweging in de spirit van de Occupy protesten.”