Studeren én werken: geen individuele keuze, maar noodzaak. Samen strijden voor gratis en degelijk onderwijs!

Scholieren en studenten protesteren tegen verhoging inschrijvingsgeld eind 2014.
Scholieren en studenten protesteren tegen verhoging inschrijvingsgeld eind 2014.

In een recent opiniestuk in De Standaard pleitte hoofddocent sociaal recht van de KU Leuven Yves Stevens ervoor enkel studenten die goede cijfers halen toe te staan een studentenjob uit te oefenen. Dit wereldvreemde standpunt kwam er naar aanleiding van nieuwe regelgeving die studenten toelaat 475 uur per jaar te werken, in plaats van de vroegere vijftig dagen. Heel wat studenten hebben dat geld van die studentenjob nu eenmaal nodig, het laatste jaar werden op een studentenaantal van ongeveer 232.000 ongeveer 71.000 beurzen aangevraagd en 47.500 toegekend, iets meer dan 14.200 studenten ontving in 2015 een leefloon. Het armoedecijfer voor jongeren tussen 16 en 24 jaar is op vijf jaar gestegen van 15 naar 19%.

Standpunt door Koerian, ALS-Gent

Heel wat studenten en hun gezinnen hebben met andere woorden moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen. In een systeem waarin inschrijvingsgelden steeds hoger worden, syllabi handenvol geld kosten en koten schier onbetaalbaar zijn, is een studentenjob voor velen geen overbodige luxe. Professor Stevens zou het voor duizenden gewone en kansarme studenten onmogelijk maken hun traject verder te zetten. Studenten uit rijkere milieus, die zo’n studentenjob niet nodig hebben, zouden ongestoord verder kunnen studeren, of ze nu goede cijfers halen of niet. Ondanks alle goede bedoelingen (studenten meer tijd geven om te studeren, gekoppeld aan betaalbaar onderwijs, …) komt het voorstel van Stevens in de praktijk neer op het creëren van elite-onderwijs.

In een niet zo heel ver verleden kon je voor eisen voor een democratisch onderwijs ook nog bij de Vlaamse Vereniging van Studenten en haar diverse regionale studentenraden terecht. In reactie op het voorstel van professor Stevens stelde VVS-voorzitter Jonathan Hooft echter onder andere: “In de ideale wereld bereiden universiteiten studenten voor op de arbeidsmarkt, maar dat gebeurt nu amper, dus die werkervaring kan absoluut het verschil maken. Werkgevers zijn echt niet op zoek naar afgestudeerden die nog nooit een bedrijf van dichtbij zagen.” Op deze manier wordt volledig meegegaan in een neoliberale logica waarbij onderwijs enkel ten dienste staat van de bedrijfswereld.

Hooft stelt verder “[…]studenten moeten gewoon leren om een balans te vinden voor zichzelf.”Alsof voor de duizenden studenten die de eindjes amper aan elkaar kunnen knopen een evenwichtige studie-werk balans een individuele keuze is. Voor de geneeskundestudent die zijn of haar inschrijvingsgeld en huur zelf bijeen moet zien te scharen en gebonden is aan flexibele studentenjobs met een onzeker statuut is een dergelijke balans een onbetaalbare luxe. Deze uitspraken passen in een ondertussen lange reeks uitlatingen waarmee de VVS aangeeft mee te stappen in een wel erg neoliberale logica. Zo liet de vereniging zich eind 2014 nog ontvallen maatregelen om studenten die zwak scoren uit te sluiten van universiteiten te steunen.

Actief Linkse Studenten is het volmondig eens met het vaak aangehaalde standpunt dat de eerste taak van een student studeren is. Om dit mogelijk te maken, pleiten wij voor gratis onderwijs, een volwaardig studentenloon en gratis en kwaliteitsvolle universiteitskoten. Enkel zo kunnen gelijke kansen op een volledige ontplooiing van ieders talenten, los van socio-economische achtergrond of thuissituatie worden gegarandeerd. Zou dit teveel kosten? Luxleaks leerde ons dat 62 miljard Belgische euro’s op Luxemburgse rekeningen geparkeerd staan, de Panamapapers brachten duizenden illegale Belgische rekeningen aan het licht. Met dit geld kan een dergelijk democratisch onderwijs ruimschoots worden gerealiseerd. Volgens de neoliberale logica zijn de kapitalen van een handvol rijken echter belangrijker dan de toekomst van honderduizenden studenten. Terwijl de 800 miljoen euro besparingen op onderwijs scholen, universiteiten en studenten in moeilijke papieren brengen, lopen rijke bankiers met miljarden weg.

Om een gratis en kwaliteitsvol onderwijs te garanderen, zullen we moeten strijden tegen de neoliberale logica van afbraak van ons onderwijs. Studenten en personeel zullen dit samen moeten doen. In 2014 stonden Actief Linkse Studenten en Scholieren al aan de basis van acties tegen de verhoging van het inschrijvingsgeld in Gent. Verdere strijd zal nodig zijn. Studenten, scholieren en personeelsleden moeten zich organiseren als onderdeel van de geplande acties na de zomer: nationale betoging op 29 september en staking op 7 oktober. Bespaar niet op onze toekomst! Doe mee, contacteer ons via als@socialisme.be