Personeel en reizigers: samen sterk!
Op 3 oktober gaat het spoor plat. Alle media zijn er snel bij om deze staking te veroordelen, deze actie zou de reizigers gijzelen. En die zijn al moe getergd door de vele vertragingen en afgeschafte treinen. De staking van het treinpersoneel is echter net gericht tegen het beleid dat verantwoordelijk is voor de achteruitgang van de dienstverlening. Deze staking verdient de steun van de reizigers! Wij dreigen met het personeel de grootste dupe van de herstructureringsplannen te worden.
De concrete aanleiding voor de staking kan vrij technisch lijken. De politieke verantwoordelijken willen van de huidige driedelige structuur naar een nieuwe tweedelige structuur met nog een aparte eenheid als sociaal secretariaat voor het personeel. De vakbonden willen een eengemaakte structuur, een geïntegreerd spoorbedrijf. Hebben wij daar iets mee te maken?
We hebben daar als reizigers veel mee te maken. Het gaat immers niet alleen om de organisatie van hoe het spoor vandaag functioneert, maar ook om de toekomst van de dienstverlening op zich. Het feit dat er verschillende bedrijven bestaan – een voor de infrastructuur, een voor het treinverkeer zelf en momenteel een overkoepelende holding – maakt dat er een groot waterhoofd bestaat met drie directeurs en bijhorende managementuitgaven. Een voorbeeld: de afgelopen zeven jaar werd 837,3 miljoen euro uitgegeven aan externe consultants! Bijna een miljard euro! Ook voor prestigeprojecten (denk maar aan het station van Luik Guillemins) zijn er middelen genoeg.
Een bijkomend probleem met de verschillende bedrijven die naast elkaar bestaan, is dat het voor het personeel moeilijker wordt om met elkaar te overleggen of problemen meteen bij de juiste persoon te kunnen brengen. Technische problemen met een trein, vertragingen,… moeten van het ene bedrijf naar het andere worden doorgegeven. Frustraties bij personeel van zowel de infrastructuurbeheerder als het treinverkeer én ook bij de reizigers zijn hier het logische en vaak voorkomende gevolg van.
En hier blijft het niet bij. De herstructurering van de NMBS in twee delen is geen onschuldige hervorming. Een bedrijf, de NMBS, zou alle verlieslatende activiteiten en de schuldenberg krijgen. Een ander bedrijf, de infrastructuurbeheerder, zou daar los van staan en tevens lucratieve zaken als de uitbating van stations krijgen. De infrastructuurbeheerder zou ook diensten kunnen aanbieden aan andere private bedrijven die met treinen willen rijden.
Wat betekent dit voor ons, reizigers? Het personeel vreest terecht dat het samenvoegen van alle schulden en verlieslatende activiteiten kan leiden tot een faillissement van de NMBS. Niet dat dit zou leiden tot het einde van het treinverkeer in ons land. Een faillissement zou mogelijk kunnen leiden tot een heropstart van een kleiner spoorbedrijf (al dan niet op private basis) met een beperkter aanbod afgestemd op de winstgevendheid ervan. Dat betekent ook duurdere prijzen voor ons en slechtere arbeidsvoorwaarden voor het personeel. Is dit scenario ver gezocht? Als we kijken naar wat er destijds bij Sabena is gebeurd, weten we wel dat het niet uit de lucht gegrepen is.
Een geprivatiseerd spoor zal de gemeenschap niet minder maar meer kosten (de Britse cijfers bevestigen dit). Het betekent dat we meer moeten betalen voor een ticket (de Britse prijzen liggen tot tien keer hoger!). En op veiligheidsvlak kunnen de Britse spoorwegen niet bepaald een uitstekende parkoers voorleggen.
Rond de schuldenberg nog een opmerking. De schulden zijn niet veroorzaakt door de reizigers of het gewone personeel. Bijna de helft van de huidige schuldenberg is nog altijd het gevolg van het ABX-avontuur van Etienne Schouppe. Die wou een pakjesbedrijf over de weg opzetten en gebruikte dit bedrijf (ABX) voor dubieuze overnames, luxe-uitspattingen voor de top,… Het bedrijf ging failliet, werd opgedoekt en de schulden werden naar de gemeenschap doorgeschoven via de NMBS. Reizigers en personeel worden daar nu de dupe van. Een ander deel van de schulden is onder meer het gevolg van het beperken van de overheidsdotaties voor het goederenverkeer. Dat is volgens de politieke verantwoordelijken geen openbare dienst meer. Willen ze echt dat alle goederentransport over de weg gebeurt? Zijn de files nog niet lang genoeg?
Terwijl directie en politieke verantwoordelijken de NMBS de dieperik insturen met hun wanbeleid, richten de media zich tegen de vakbonden. Alsof het de vakbonden zijn die vragende partij waren voor een geldverslindend fantasietje als ABX, een prestigieus station als dat van Luik of een waterhoofd met drie directeurs en bijna een miljard uitgaven aan externe consultants!
Wij verwerpen de hetze waarmee reizigers tegen de spoorstaking worden opgezet. Reizigers en personeel hebben dezelfde belangen. Een geïntegreerd openbaar spoorbedrijf waarbij niet de managers en hun vele consultants het voor het zeggen hebben, maar het personeel en de reizigers is de beste structuur om degelijke en betaalbare dienstverlening met tevreden personeel en even tevreden reizigers te bekomen. Samen sterk!
Enkele reizigers die de staking steunen:
- Bart Vandersteene (lijsttrekker Rood! in Gent)
- Jarmo Van Regemorter (5e plaats Rood! in Antwerpen)
- Anja Deschoemacker (lijsttrekker Gauches Communes in Sint-Gillis)
- Karim Brikci (lijsttrekker Gauches Communes in Elsene)
- Jef Maes (lijsttrekker LSP in Dendermonde)
- Christophe De Brabanter (lijsttrekker LSP-Rood! in Keerbergen)
- Bram De Martelaere (3e plaats LEEF, Zottegem)
- Roos Balbaert (2e plaats Rood! provincielijst West-Vlaanderen)
- Stefanie Lagae (2e plaats Front de Gauche, Charleroi)
- Simon Hupkens (11e plaats Vega, Luik)
- Nadège De Keyzer (8ste plaats Front de Gauche, La Louvière)